علیرضا مشایخی

«نظم » یکی از مسائل اصلی مورد توجه آهنگسازان قرن بیستم بوده است. در نوشته حاضر «نظم» به عنوان «متد برخورد» با «تن» بررسی شده. چنین متدی طبیعی است که نظم دوازده نتی را نیز دربر می گیرد و مقدمه ای است بر تعمیم بحث «نظم » به سایر پارامترهای آهنگسازی. کلیدواژگان: نظام صوتی، دوازه تنی، آلبان برگ، یلینگ، روند،، روش عمودی، روش افقی

ضمن سی و پنج سال گذشته، نگارنده شیوه های گوناگون در برخورد با موسیقی ایران داشته است. این شیوه ها را در دو گرایش اصلی می توان تعقیب کرد: الف- آثاری که در آنها از فواصل کوچکتر از نیم پرده استفاده شد و ضمناً در بوجود آمدن یا اجرای آنها ابزار الکترونیک و کامپیوتر نقش داشته اند. ب – آثاری که در محدوده گام تعدیل شده تصنیف شده اند. مقاله حاضر بخشی از این تحقیقات است و در آن آکوردهائی که در تئوری های آهنگسازی من تحت عنوان «آکوردهای ویژه» به کار گرفته شده، موضوع اصلی بحث را تشکیل می دهد. هر یک از آکوردهای مورد بحث به نحوی متأثر از فاصله ای است که اکتاو را به دو نیم تقسیم می کند. در موسیقی تنال ها از دو طریق «چهارم افزوده» و «پنجم کاسته» به این فاصله می رسیدیم. در آکوردشناسی مورد بحث ما، مستقل از دو روش نام برده ، این فاصله را به کار می گیریم و به همین علت نیز آنرا با نامی که هانس یلینگ برآن نهاده یعنی « نیم اکتاو» مورد استفاده قرار می دهیم. کلیدواژگان: چند صدائی، نیم اکتاو، طیف، دوازده تنی، آترنال