نرگس تیموری

چکیدهبیان مساله: کتاب عجایب المخلوقات قزوینی یکی از مهمترین کتابهای عجایب نگاری دوره اسلامی است که محققین را به تکاپو انداخته که ریشه و دلیل نگاره های این کتاب چه مواردی است. این تحقیق تلاش می کند تا به کمک روش اسطوره شناسی تمثیلی کروزر و انجام مراحل پنج گانه این روش به بررسی شکل گیری موجوداتی عجیب الخلقه اساطیری تحت عنوان "چند عضوی ها" بپردازد. چنین موجوداتی که شامل موارد گوناگون از آفریده هایی با اعضای تکثیر شده بدن می باشند که دارای ریشه های اسطوره شناسی بوده و مطالعه آنها جز در چنین بستری امکان پذیر نمی باشد. انسان بدوی که در مسیر رشد فکری و اندیشه به جایگاه نمادین عضو بدن در فرهنگ اساطیری آگاهی یافته است موجوداتی را خلق می کند که در تعداد اعضاء بدن دچار تکرار و تکثر شده اند و توانایی های خارق العاده ای را شامل می گردند. این مخلوقات شامل موارد متعددی همچون چند چشم، چند دست، چند بدنه و می شوند که هر کدام از آنها قدرت های خاصی را به صاحبانشان اعطا کرده و به واسطه داشتن چنین قدرت های بیکرانی منجر به فراهم شدن زمینه ای برای نیل به آرامش انسان همیشه در خطر بدوی به لحاظ روانی می شوندهدف: بررسی اسطوره شناسی انسان های چندعضوی در کتاب عجایب المخلوقات قزوینی نسخه موجود در کتابخانه بوردو فرانسه به روش پنج گانه فردریش کروزر است.سوال: موجودات چند عضوی و متکثرالاعضاء نقش شده در کتاب عجایب المخلوقات قزوینی ریشه در چه اسطوره هایی دارند؟روش: این پژوهش از نوع بنیادی است و به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.نتیجه گیری: ریشه یابی دقیق مکانی و زمانی آفرینش موجودات چند عضوی به علت مشترکات جوامع کهن در بسیاری از رسوم و نقوش غیرممکن می نماید که به علت تاثیر و تاثراتی که کشورهای مختلف با ایران داشته اند بی شک منجر به تاثیرات زیادی بر هنر در زمینه خلق چنین نمونه های اسطوره ای شده است.