مجید نایینی

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی مؤلفه های اخلاق ارزشیابی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و بررسی میزان کاربست آن از دیدگاه دانشجویان بود. روش پژوهش، رویکرد ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. مرحله اول کیفی و مرحله دوم کمّی و از نوع توصیفی- پیمایشی است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و جامعه آماری بخش کمّی، دانشجویان کارشناسی ارشد و کارشناسی این دانشگاه به تعداد 6065 نفر بود که با نمونه گیری هدفمند با 16 عضو هیئت علمی مصاحبه شد و 362 نفر از دانشجویان نیز با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختارمند و ابزار بخش کمّی، پرسشنامه اخلاق ارزشیابی محقق ساخته شامل 34 گویه بود. برای تحلیل یافته ها از تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی و آزمون t تک نمونه ای و t مستقل برای بخش کمّی استفاده شد.یافته های کیفی شامل 6 مؤلفه که به عنوان مؤلفه های اخلاق ارزشیابی شناسایی شد. نتایج کمّی نشان داد، میزان کاربست مؤلفه ارتباطات مؤثر در ارزشیابی مطلوب و مؤلفه های «سوگیری نکردن در ارزشیابی، ملاحظات اخلاقی در ارزشیابی و پایایی و روایی ابزارهای ارزشیابی» از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد کمتر از میانگین مفروض گزارش شدند. همچنین از دیدگاه دانشجویان کارشناسی مؤلفه های: ارزشیابی به مثابه یادگیری، ارزشیابی اصولی و صحیح، ارتباطات علمی مؤثر در ارزشیابی مطلوب گزارش شدند. بررسی تفاوت میزان کاربست مؤلفه های اخلاق ارزشیابی بین دانشجویان دختر و پسر نشان دهنده آن است که در مؤلفه های سوگیری نکردن در ارزشیابی، ارتباطات علمی مؤثر در ارزشیابی و پایایی و روایی ابزارهای ارزشیابی تفاوت معنی داری وجود دارد و در سایر مؤلفه ها تفاوتی دیده نشد. نظام اخلاقی در آموزش عالی به ویژه در ارزشیابی دانشجویان، منعکس کننده رفتارهای حرفه ای و تعهد اخلاقی استادان است.