حسین سلطانزاده

معماری و شهرسازی ایرانی، با وجود تکثر و تنوع در ابعاد گوناگون، همچنان محل کشف و پژوهش است. بر همین اساس پژوهش حاضر قصد دارد تا با هدف ارائه مدلی در جهت اولویت بندی ابعاد و شاخص های مؤثر زبان الگو بر شهرهای زیرزمینی و تبیین روابط بین این دو موضوع در جهت شناخت شهرهای زیرزمینی استفاده کند. از همین روی، این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در رده پژوهش های آمیخته، و از نظر روش، از نوع تحقیقات توصیفی– تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی – پیمایشی طبقه بندی می شود که بررسی تعمیم پذیری نظریه در حوزه استان اصفهان و به صورت هدفمند در 6 شهر زیرزمینی انجام شده است. در همین راستا، در جهت تحلیل داده ها و دستیابی به اهداف پژوهش، از دو روش گراندد تئوری و مدل سازی ساختاری– تفسیری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بازشناسی این نوع از معماری با توجه به زبان الگو، در سه بعد کلان، میانی و خرد امکان پذیر است به قسمی که شاخص های موجود در بعد کلان، بیشترین تأثیرگذاری و شاخص های موجود در بعد میانی، بیشترین تأثیرپذیری را در بومی سازی معماری و شهرسازی امروز ایران دارند.