فتانه میرزایی

از آنجاکه رفتار نرخ ارز واقعی، از طریق متغیرهای کلان اقتصادی یک کشورتحت تأثیر قرار می گیرد، در اقتصاد کشورها شناخت این متغیرها جایگاه ویژه ای دارد.از طرف دیگر بررسی سرریزها در تمامی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد، زیرا رشد و توسعه اقتصاد بدون توجه به سرریزهای تکنولوژی با روندی کند و آهسته مواجه می گردد لذا در این مطالعه سعی شده است، ضمن برآورد رفتار نرخ ارز واقعی در ایران ، اثر این متغیر بر سرریزهای تکنولوژی طی دوره زمانی 2013- 1995 مورد بررسی قرار گیرد. برآورد رفتار نرخ ارز واقعی با کمک مدل ادواردز از روش ARDL انجام شده ؛تا رفتار کوتاه مدت و بلندمدت نرخ ارز واقعی تعیین شود . نتایج تخمین نشان داد که اثر کنترل ارز بر نرخ ارز واقعی مثبت بوده و شاخص درجه باز بودن اقتصاد تأثیر منفی بر نرخ ارز واقعی دارد. پس از برآورد نرخ ارز واقعی، اثر این متغیر به عنوان یکی از کانال های غیر مستقیم جذب ،بر سرریز تکنولوژی مورد بررسی قرار گرفته است. برآورد و پیش بینی این تخمین بر اساس روش ابتکاری الگوریتم ژنتیک انجام پذیرفته است. نتایج حاصل شده بیانگر اثر مثبت نرخ ارز واقعی، مخارج تحقیق و توسعه، واردات حامل دانش، شاخص توسعه انسانی و اثر منفی اندازه دولت بر اختراعات ثبت شده یا تولید دانش می باشند.