صدرا رشیدی

 ریسک پروژه در مهندسی، واقعه ای یا شرایطی غیر قطعی است که اگر اتفاق بیفتد، بر روی یکی از اهداف پروژه اثری مثبت یا منفی دارد. در واقع، یک ریسک یک علت دارد و اگر اتفاق بیفتد یک معلول .مدیریت ریسک فرایند برنامه ریزی سیستماتیک برای تشخیص، تحلیل، پاسخگویی و سنجش ریسک پروژه است. هدف اصلی از فرایند مدیریت ریسک مدیریت اثربخش ریسکها و فرصتهای پروژه است. در هر فرایندی استفاده از ابزارهای مرتبط برای رسیدن به اهداف فرایند مرسوم است و فرایند مدیریت ریسک نیز از این قاعده مستثنا نیست. ماتریس ریسک یکی از ابزارهای مفید فرایند مدیریت ریسک است. در واقع، ماتریس ریسک ما را قادر می سازد تا ضمن شناسایی ریسکها، پاسخی برای سنجش و کنترل ریسکهای اصلی پروژه آماده کنیم. در این مقاله ضمن معرفی ریسکهای پروژه و فرایند تشکیل ماتریس ریسک، برای درک هر چه بهتر مطلب از یک نمونه تحقیق موضوعی مربوط به صنایع ایران و دو نمونه تحقبق موضوعی مربوط به صنایع کشور هند استفاده شده است. در هر کدام از تحقیقات موضوعی، برای اخذ تصمیم، ریسکهای اثرگذار بر آن مشخص و سپس ماتریس ریسک تشکیل شده و در نهایت، عدد ریسک به دست آمده است. از طریق عدد ریسک به اخذ یا عدم اخذ تصمیم پرداخته شده است ]در واقع، به کمک عدد ریسک می توان تشخیص داد که ریسکها قابل کنترل هستند یا خیر[.

 بر اساس تئوریهای اقتصادی و علوم اجتماعی، کنترل در سطح سرپرستان و حمایت سازمانی بر تلاشها و فراوانی تلاشها برای اشتراک گذاری دانش که همانا شامل بهترین تجربه ها و فعالیتهای آموخته شده در سازمان است، کمک می کند. در گذشته، بسیاری از سازمانها دانش هر یک از کارکنان را فقط در جهت بهبود عملکرد شخصی وی مورد استفاده قرار می دادند، درحالی که امروز، سازمانها در تلاش برای به جریان انداختن دانش کلیه کارکنان در سطح سازمان هستند تا اهداف سازمان بیش از پیش تأمین شود. این امر به رواج دیدگاه جدیدی به نام مدیریت دانش در مباحث مدیریتی و زمینه های موضوعی مرتبط منجر شده است]1[. پارادایم یاد شده در نظامهای مدیریت دانش به خوبی مورد توجه قرار می گیرد. کنترل در سطح سرپرستان همان گونه که انتظار می رود تأثیر عمده ای بر تکرار فراوانی کوششها ی کارکنان دارد، لیکن به طور غیر قابل منتظره ای بر کوشش آنها مؤثر است. در گذشته، از حمایت و پشتیبانی سازمانی با عنوان عاملی که تاثیر بیشتری بر خروجیها دارد یاد می شد، اما امروز، از پارادایم اثر گذاری انگیزاننده های نظریه های اقتصادی در حوزه دانش و شناخت بیشتر یاد می شود. این نظریه ها بر مهندسی رفتار سیستم در قالب مدیریت دانش تاکید دارد. در این مقاله سعی شده است تا رابطه بین کنترل در سطح سرپرستان و حمایت سازمانی با متغیرهای کوششها و تعدد فراوانی این کوششها برای حمایت از نظامها مطالعه و با ارائه یک نمونه تحقیق میدانی پارادایم یاد شده به چالش درآورده شود.