محمدحسین میر باقری

این مقاله قسمت سوم از موضوع پدیده فرار مغزهاست که در آن به ارائه راهکارهای کاهش این پدیده پرداخته شده است. در مقاله اول به تاریخچه این پدیده پرداخته ] 1 [و تقسیم بندی پدیده فرار مغزها بر اساس دوران تاریخی آن به سه دوره قبل از انقلاب (پادشاهی)، دوران انقلاب و بحران و دوران تثبیت و آرامش نسبی تقسیم شد و آمار مهاجرت در هر یک از این دوره ها مورد بررسی قرار گرفت. درمقاله دوم] 2 [ نظریات صاحبنظران از دیدگاه تخصصی آنان همانند دیدگاههای جامعه شناسی، اقتصاد ، سیاسی، فرهنگی و حقوقی در زمینه علل مهاجرت نیروهای کارآمد و نخبه جمع آوری و بررسی شد. در نهایت، مجموعه عوامل و انگیزهای مطرح شده در زمینه فرار مغزها به الف. انگیزه های سیاسی و امنیتی؛ ب. انگیزه های فرهنگی؛ پ. انگیزه های حرفه ای و علمی ت. عوامل اقتصادی؛ ث. عوامل اجتماعی تقسیم شدند. در مقاله حاضر سعی شده است تا حد امکان مجموعه ای از راهکارهایی که در تعدیل، تغییر یا رفع انگیزه های پدیده فرار مغزها مؤثر هستند، ارائه شود.