امیر ابراهیم زاده

هدف: مالیات یکی از منابع مالی دولت است، اما متأسفانه فرار مالیاتی سال هاست رواج پیداکرده؛ این در حالی است که بر اساس آخرین تغییرات قانون مالیات های مستقیم، محاسبه مالیات به روش علی الراس حذف و جرم مالیاتی اضافه گردیده است و سازمان امور مالیاتی برای اثبات اظهارنامه های غیرواقعی با مشکل روبرو می شود. لذا این پژوهش باهدف شناسایی تهیه کنندگان اظهارنامه های غیرواقعی بر اساس روش دروغ سنجی با استفاده از سیگنال های مغزی تهیه شده است؛ روش: روش دروغ سنجی مغزی، با بررسی سیگنال های مغزی (استخراج مؤلفه شناختی p300) افراد دروغ گو (G) را تشخیص می دهد. بدین منظور ابتدا پروتکل اودبال[1]</sup> با 20 سؤال متشکل از 17 سؤال عادی و 3 سؤال کلیدی طراحی شد که پاسخ های دوگانه "بله" و"خیر"  داشت به نحوی که  تمامی سؤالات 3 مرتبه تصادفی نمایش داده می شد. این آزمون روی 40داوطلب در دو گروه راست گو[2]</sup> (N)و دروغ گو[3]</sup> (G) متشکل از 10 آقا و10 خانم اجرا شد. که از این تعداد 33 سیگنال مغزی (16نفر درگروه راست گو (N)و17 نفر درگروه دروغ گو (G)) موردقبول و پردازش قرار گرفت. سپس دامنه p300 از سیگنال مغزی افراد دروغ گو (G) استخراج گردید و نتایج دو گروه موردبررسی قرار گرفت. یافته ها:  نتایج به دست آمده با شناسایی 14 فرد راست گو (N) و 16 فرد دروغ گو (G) به طور صحیح حاکی از توانمندی روش پیشنهادی در تشخیص اظهارنامه های غیرواقعی از واقعی با صحت  91%، حساسیت 93.3%، ویژگی 88.9% و دقت 87.5% می باشد. نتیجه گیری: ازآنجایی که مغز، منشأ تصمیم گیری و سیگنال های مغزی، غنای اطلاعاتی بالایی دارد، دلایل کافی وجود دارد تا بتوان از روش پیشنهادی برای شناسایی تهیه کنندگان اظهارنامه های مالیاتی غیرواقعی استفاده کرد.