الهام مباشری

مقدمه: اعتیاد به عنوان یکی از بحران های بشر در قرن حاضر مورد توجه پژوهشگران است. رشد پژوهش های مربوط به اعتیاد به شناخت بیش تر مشکل اعتیاد و تعامل فزاینده نهادهای اجرایی با نهادهای علمی کمک می کند. شناسایی و تحلیل زمینه های پژوهشی فعال این حوزه و نیز کشف موضوعات مورد علاقه و مفاهیم غالب در آثار پژوهشگران در قالب خوشه های موضوعی مهم است. هدف از این پژوهش، تحلیل محتوای مقالات مرتبط با اعتیاد در پایگاه مدلاین به روش خوشه بندی سلسله مراتبی است. روش کار: این پژوهش، توصیفی و از لحاظ نوع کاربردی است که به تحلیل محتوای متون با رویکرد خوشه بندی سلسله مراتبی پرداخته است. توصیفگرهای مقالات مرتبط با جستجوی عبارت «addiction» در سرعنوان موضوعی «مش (Mesh)»، از رابط پاب مد در تاریخ (27/6/ 1394) برای بازه زمانی 1991 تا 2014، استخراج شدند. تحلیل داده ها و خوشه بندی با استفاده از نرم افزارهایRavar Matrix ,SPSS 20 انجام شد. یافته ها: تولیدات علمی در حوزه اعتیاد در بازه زمانی پژوهش رشد صعودی داشته است. با توجه به خوشه بندی سلسله مراتبی، مفاهیمی از قبیل: اختلال در سوء مصرف مواد، اعتیاد به اینترنت، قمار و سیگار از پرکاربردترین موضوعات این حوزه به شمار می روند. نتیجه گیری: با تحلیل موضوعات منتسب به مدارک، (توصیفگرها) حیطه گسترده ای از داده های پراکنده در شش خوشه قرار گرفتند. خوشه های متعدد ایجاد شده با برخورداری از ویژگی های مشترک درون هر گروه، دارای ارتباط ساختاری با یکدیگر هستند. بحث و فعالیت اکثریت پژوهشگران، همان طور که توصیفگرها در حوزه های موضوعی این شش خوشه نشان می دهد، بیشتر جنبه روانشناختی دارد.