محمدیار فرهادی قولیانلو

مسکن عمده ترین بخش بافت روستاست که نقش اساسی در شکل گیری ساختارهای فضایی کالبدی و هویت معماری روستا ها دارد. با این حال ، معماری واحدهای مسکونی جدید که عمدتاً توسط وام های طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی ساخته شده اند با الگوهای بومی ، تفاوت بسیار دارد و بیش از آنکه روستایی باشد ، مشابه الگوهای جدید شهری است. فاصله گرفتن از الگوهای بومی و روی آوردن به الگوهای جدید ، روابط فضایی ، شکل و سازمان فضایی واحدهای مسکونی را دگرگون کرده و باعث ناهماهنگی آن با نیازهای زیستی-معیشتی روستائیان شده و شکل و معماری روستاها را تغییر داده است . از طرفی تمایل مردم در روی آوردن به الگوهای جدید نیز این مسئله را دامن زده است. با وجود آنکه هدف از اجرای طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی ضمن توجه به مقاوم سازی ، بهبود کیفیت مسکن و بافت روستایی و ارتقای سطح ایمنی، بهداشتی، رفاه و آسایش مسکن روستایی بوده، لیکن بررسی ها نشان می دهد که اجرای این طرح باعث بهم ریختگی بافت و معماری روستاها شده است . لذا این مقاله بر آن است تا با استفاده از مدل تحلیلی SWOT ، تأثیر وام های طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی را بر بافت، معماری و کالبد روستای نوده در شهرستان بجنورد مورد بررسی قرار دهد.