فیروزه سوری

مروری بر پژوهش های انجام شده در زمینه توسعه کشور در سال های اخیر، موید اهمیت و لزوم توجه به توسعه پایدار روستایی به عنوان یکی از ارکان زیربنایی توسعه پایدار شهری و ملی است. با دقت در آسیب شناسی روستاهای امروزی با مقولاتی چون معضلات کالبدی، اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، زیست محیطی و تأمین انرژی مواجه می شویم. دقت در هریک از مشکلات مذکور و ارایه پیشنهادهای مناسب می تواند گامی در راستای بهبود کیفیت و ماهیت روستاهای کشور بوده و زمینه رشد و رونق مجدد آنان را فراهم آورد. با توجه به اینکه امروزه تأمین تمامی و یا بخشی از انرژی مصرفی جوامع انسانی، از منابع انرژی تجدیدپذیر، یکی از اصول توسعه پایدار به شمار می رود، مسئله و هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی استفاده از فناوری بیوگاز جهت تأمین بخشی از انرژی مصرفی جوامع روستایی کشور با زمینه دامداری، از یک منبع انرژی ارزان قیمت و حل مشکلات زیست محیطی ناشی ازعدم مدیریت صحیح جمع آوری و دفع فاضلاب و فضولات روستایی است. بخش اول مقاله با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای، به معرفی اجمالی فناوری بیوگاز و مزایای استفاده از آن در مقیاس روستایی پرداخته، سپس در بخش دوم، برای عینی ساختن نتایج حاصل از به کارگیری این فناوری در مقیاس روستایی و تخمین میزان صرفه جویی انرژی، امکان استفاده از این فناوری در روستای گالش کلام، مورد بررسی قرار گرفته است. الویت طرح ساماندهی پسماندهای روستایی، آلودگی آب های زیرزمینی منطقه، عدم اتصال به شبکه سراسری گاز شهری و همچنین زمینه دامپروری روستا سبب شده است تا این روستا به عنوان نمونه موردی در پژوهش حاضر انتخاب و مورد بررسی قرار گیرد. در این بخش پس از انجام مطالعات میدانی، به منظور تخمین میزان صرفه جویی انرژی از دو روش استفاده شده است. در روش اول میزان صرفه جویی بر اساس میزان کنونی مصرف انرژی خانوارهای روستایی در بخش های پخت وپز و تأمین آب گرم، حدود 28% محاسبه شده است. در روش دوم درصد صرفه جویی براساس میزان مصرف در بخش های مختلف پخت وپز، تأمین آب گرم مصرفی و گرمایش بنا، براساس استانداردها و مقررات ملی ساختمان مورد ارزیابی قرار گرفته است. محاسبات انجام شده نشان داده است که استفاده از فناوری بیوگاز با اصلاح الگوی مصرف و استانداردسازی ساختمان ها می تواند سبب 17% تا 4/39 % صرفه جویی در میزان مصرف انرژی خانواده های روستایی شود.