حمید بنیاد

اگرچه سرمایه گذاری در پژوهش و فناوری یک ابزار مطمئن برای دستیابی به اهداف در سازمان های فناوری محور است، محدودیت منابع این سازمان ها را ناگزیر از انتخاب میان انبوهی از پروژه های پژوهش و فناوری می سازد. ارزیابی و انتخاب پروژه های پژوهشی همواره از دغدغه های تصمیم گیران بوده است که به اهمیت هم راستایی پروژه های پژوهشی با اهداف استراتژیک هر سازمان باز می گردد. مدیریت سبد پروژه ها در واقع تعیین می کند که در افق زمانی موردنظر بر روی چه پروژه هایی و به چه میزان سرمایه گذاری انجام شود، کدام پروژه ها متوقف شوند و کدام پروژه ها با یکدیگر ادغام شوند. ارزیابی سبد پروژه ها یک فرایند اساسی است که پس از تدوین رهنگاشت فناوری سازمان آغاز می شود و از خروجی های رهنگاشت فناوری به عنوان ورودی های فاز تولید پروژه های کاندیدا در چرخه مدیریت سبد استفاده می کند. در این مقاله، چارچوب ارزیابی سبد پروژه های تحقیق و توسعه در قالب 4 فاز : 1- تولید پروژه های کاندیدا بر مبنای نتایج حاصل از رهنگاشت فناوری و نیازسنجی؛ 2- ارزیابی پروژه ها شامل دسته بندی انواع پروژه ها و تحلیل ارزش و ریسک آنها برمبنای معیارهای کارت امتیازی متوازن و عدم قطعیت؛ 3- انتخاب سبد بر اساس مدل ترکیبی تحلیل پوششی داده ها-کارت امتیازی متوازن (DEA-BSC) و 4- تنظیم سبد؛ سازمان دهی شده است. مدل تحلیل پوششی داده ها-کارت امتیازی متوازن به منظور ارزیابی و انتخاب سبد پروژه های تحقیق و توسعه ارائه شده است. نتایج حاصل از انتخاب سبد پروژه های تحقیق و توسعه، در یک پانل خبرگی، توسط خبرگان صنعت گاز مورد ارزیابی و اعتبارسنجی قرار گرفت. کلیدواژه ها: سبد پروژه های تحقیق و توسعه، انتخاب سبد، رهنگاشت فناوری، ریسک، مدل تحلیل پوششی داده ها، کارت امتیازی متوازن