رضا رضایتمند

مقدمه: تجزیه وتحلیل مالی اطلاعات مهمی را در اختیار مدیران بیمارستان ها قرار می دهد و سبب می شود تا منابع با دقت بیشتری تخصیص یابند. هدف مطالعه حاضر، شناسایی ساختار منابع مالی (عمومی و اختصاصی) بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طی سال های 1400-1390 بود. روش ها: پژوهش کاربردی حاضر، از نوع توصیفی بود. داده های نه بیمارستان از واحد بودجه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و نیز امور مالی و سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS) در بیمارستان های مورد بررسی اخذ گردید. تحلیل داده ها با روش آمار توصیفی در نرم افزار اکسل نسخه 2016 انجام شد. یافته ها: درآمد کل، اعتبارات بودجه جاری و منابع اختصاصی بیمارستان های منتخب به قیمت جاری طی بازه یازده ساله همواره روند صعودی داشته اند. درآمد کل بیمارستان ها به قیمت ثابت در سال 1400 نسبت به سال 1390 افزایش 20 درصدی داشته و روند منابع اختصاصی بیمارستان ها به قیمت ثابت نیز در اکثر این سال ها نزولی بوده است. نتایج میانگین سهم منابع مالی نشان داد که درآمدهای عملیاتی، بیشترین سهم و درآمدهای غیرعملیاتی و هدایا و کمک های مالی دریافتی نیز کمترین سهم را از منابع مالی داشته اند. میانگین سهم منابع اختصاصی (56/41درصد) در سال های مورد بررسی بیشتر از میانگین سهم منابع عمومی (43/59درصد) بوده است. نتیجه گیری: روشن شدن ساختار درآمد بیمارستان می تواند تحلیل جامعی از وضعیت موجود ارائه دهد که مبنای تصمیم گیری و سیاست گذاری مدیران قرار گیرد. نتایج این مطالعه حاکی از روند نزولی درآمدهای اختصاصی واقعی بیمارستان ها در سال های مورد بررسی است که نشان می دهد ظرفیت درآمدزایی بیمارستان های دولتی در حال کاهش است. کاهش قابل توجه درآمدهای عملیاتی بیمارستان ها و عدم جبران آن توسط دولت در قالب اعتبارات ردیف های ابلاغی، خودگردان بودن این بیمارستان ها را با چالش جدی مواجه کرده است. بنابراین، سیاست گذاران نظام سلامت بایستی به بازنگری یا اصلاح طرح خودگردانی در بیمارستان های دولتی توجه جدی و فوری داشته باشند.

مقدمه: تحلیل هزینه های بیمارستانی یکی از موضوعات مهم اقتصادی است که به دلیل محدودیت منابع و افزایش هزینه ها در نظام سلامت مطرح می شود. هدف مطالعه حاضر، مقایسه ساختار هزینه بیمارستان های منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طی سال های 1390 تا 1399 بود. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با روش کمی-توصیفی بود. جهت گردآوری داده ها از چک لیست محقق ساخته استفاده شد. داده های هزینه، با مراجعه حضوری از سوابق حسابداری و مالی بیمارستان ها و سپس داده های تکمیلی از ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اخذ گردید. داده ها با روش آمار توصیفی در نرم افزار اکسل نسخه 2016 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان دهنده روند افزایشی در هزینه کل بیمارستان ها بود. ساختار هزینه تجمعی بیمارستان های منتخب نشان داد هزینه های پرسنلی، 55/95 درصد از هزینه کل را به خود اختصاص داده اند. دامنه تغییرات سهم این هزینه، «70/93-46/40 درصد» بود. هزینه های دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی با دامنه تغییرات «33/30-12/98درصد»، پس از هزینه های پرسنلی بالاترین سهم از هزینه کل (19/76 درصد) را دارا بودند. نتیجه گیری: شناسایی ساختار هزینه، بینشی صحیح و مبتنی بر شواهد را برای برنامه ریزی، مدیریت هزینه و ارزیابی کارایی بیمارستان فراهم و راه را برای مسئولان بیمارستان در راستای کاهش هزینه های بیمارستانی و بهبود کیفیت خدمات سلامت هموار می کند و می تواند مبنای تصمیم گیری آگاهانه قرار گیرد. با توجه به اینکه در بیمارستان های مورد مطالعه، سهم قابل توجهی از هزینه کل به هزینه های پرسنلی و دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی اختصاص یافته است، مسئولان بیمارستان ها باید در برنامه ریزی های خود به مدیریت این هزینه ها بیشتر توجه کنند.