بهادر صادقی

استعاره در زمینه های گوناگونی نظیر شعر و ادبیات، علوم تجربی، روانشناسی، زبانشناسی، علوم سیاسی و غیره به کار می رود و می تواند برای شناخت ایدئولوژی ابزار مناسبی باشد. در عین حال ایدئولوژی های متفاوت درجهت نهادینه کردن باورهای بنیادینشان می توانند به تولید استعاره های متفاوت دست بزنند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی-توضیحی و با ابزار تحلیل محتوا به بررسی زبان استعاره ای در گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخت تا بتواند ارتباط بین تفکر و زبان استعاره ای و دنیای سیاست را مشخص نماید. استعاره ها با آفرینش مدل تازه ای از واقعیت و جایگزینی آن با مدل های قبلی، می توانند یک ایدئولوژی ر ا به صورت ناخودآگاه وارد دستگاه شناختی فرد کنند. به این منظور، یک نمونه از متون سخنرانی ارائه شده در مجمع عمومی سازمان ملل توسط هر یک از رؤسای جمهور از اول انقلاب تاکنون انتخاب شد و بر اساس چارچوب طبقه بندی لیکاف و جانسون درباره استعاره ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که البته شامل سه نوع استعاره ساختاری، جهتی و وجودی می باشد. نتایج و یافته های تحقیق نشان دادندکه می توان جملات و عبارات استعاری را برای رمزگشایی حقیقت کلام رهبران سیاسی به کار برد و همچنین مشخص شد که بسامد استعاره های ساختاری بیش از دو نوع دیگر استعاره است ولی تأثیر گذاری استعاره های جهتی و وجودی بیشتر است زیرا آن ها استعاره هایی بدیع و خلاقانه اند و نه استعاره هایی قراردادی