طالب بالنده

  محبوبیت مدل کسب وکار پلتفرمی در سال های اخیر در سطح جهانی و نیز در سطح ایران، اما عدم توفیق برخی از پلتفرم های راه اندازی شده در صنایع مختلف نیاز به مطالعات میدانی در سطح کشور درباره عناصر مدل کسب وکار پلتفرمی و نحوه چینش این عناصر در ورود به بازارهای پلتفرمی را برای تعمیق دانش در این حوزه نمایان کرده است. این پژوهش در راستای همین موضوع ابتدا با استراتژی مطالعه چند موردی و انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد و میانی و جمع آوری گزارش های آرشیوی مرتبط به موضوع با استفاده از نمونه گیری نظری، از سه پلتفرم تپسی، اسنپ و کارپینو صورت گرفت که در طی آن 23 مصاحبه انجام شد و از 11 گزارش آرشیوی استفاده شد و با استفاده از تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفتند. درنتیجه 8 مقوله به عنوان عناصر مدل کسب وکار پلتفرم ها در ورود به بازارهای پلتفرمی چندسویه در قالب 29 مفهوم شناسایی شدند. پس ازاین مرحله با جلب نظر خبرگان فعال در این حوزه و از طریق پرسش نامه با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی 12 پاسخ گردآوری شد و سپس با بهره گیری از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، مدلی از روابط بین این عوامل استراتژیک ارائه شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که شرایط رقابتی پلتفرم ها به عنوان اولین عنصر مدل کسب وکار نفوذی بالا بر سایر عناصر مدل کسب وکار دارد و درعین حال وابستگی کمی به آن ها دارد. مؤثرترین عنصر در ورود به بازار نیز ارزش پیشنهادی به کاربران شناسایی شد که نیاز است تا با توجه به شرایط رقابتی بهینه شود. کلیدواژه ها: مدل کسب وکار پلتفرمی، ورود به بازار پلتفرم ها، رقابت پلتفرم ها، بازارهای چندسویه، استراتژی پلتفرم ها.   کلیدواژه ها: مدل کسب وکار پلتفرمی، ورود به بازار پلتفرم ها، رقابت پلتفرم ها، بازارهای چندسویه، استراتژی پلتفرم ها.

در دو دهه ی اخیر، بازارهای پلتفرم پایه دیجیتال چشم انداز تجارت الکترونیک را در سطح جهان تغییر داده اند و در ایران نیز سرمایه گذاری سرمایه گذاران خطرپذیر بین المللی و داخلی منجر به شکل گیری این بازارهای نوظهور شده است. هدف تحقیق حاضر پاسخ به نیاز پلتفرم های جدیدی است که هنوز وارد بازار نشده اند، تا با ارائه ی مدلی بومی از انتخاب ها و عوامل استراتژیک برگرفته از مطالعات میدانی در سطح کشور برای برخورد با چالش ها و تعمیق دانش در این حوزه برای آنها راهگشا باشد. در تحقیق حاضر با بررسی دو نمونه ی موفق که یک مورد(اسنپ) آن با سرمایه گذاری خارجی و مورد دیگر (تپسی) با سرمایه گذاری داخلی شکل گرفته است و یک پلتفرم شکست خورده (کارپینو) که با سرمایه گذاری داخلی شکل گرفته است، در حوزه ی تاکسیرانی آنلاین، ابتدا با استراتژی مطالعه چندموردی و ابزارهای مصاحبه با مدیران ارشد و میانی و جمع آوری گزارشات آرشیوی مرتبط، داده ها گردآوری شدند و با تحلیل مضمون، تحلیل شدند. سپس با گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه از میان خبرگان فعال در این حوزه و سپس با بهره گیری از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، مدلی از روابط علّی و معلولی بین این عوامل استراتژیک ارائه شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که 8 مقوله به عنوان انتخاب های استراتژیک در ورود به بازارهای پلتفرمی مطرح هستند که شامل استراتژی های توسعه ی پلتفرم جدید، زمانبندی ورود، ترتیب ورود، نرم افزار، کسب وکار، حل مسئله مرغ و تخم مرغ ، جذب سرمایه گذار و قیمت گذاری است.