حسن کریمیان خوزانی

ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر در انتهای سال 1400، حدود 933 مگاوات بوده که قریب به 750 مگاوات تنها در دهه 1390 نصب شده است. این مهم نشان می دهد که در آمیزه ابزارهای سیاستی استفاده شده در توسعه این نوع از انرژی ها در دهه 90، نسبت به سال های گذشته، تغییراتی وجود دارد. برای شناسایی و تحلیل چنین پیامدی، در این تحقیق ابتدا با بررسی انواع و اقسام سیاست های تقنینی، ساختاری و ترویجی شامل قوانین مجلس، مصوبات هیأت وزیران و بخش نامه های دولتی، نوع سیاست های به کار برده شده تحلیل شده است. سپس «اثربخشی»، «کارایی» و «برابری» هر یک از سیاست های مورد استفاده به صورت مجزا و همچنین «سازگاری»، «انسجام»، «جامعیت»، «اعتبار» و «پایداری» آمیزه ابزارهای سیاستی مورد استفاده در هر دوره مورد ارزیابی قرار گرفته است. این کار با استفاده از نظرسنجی از خبرگان مطرح و صاحب نظری صورت پذیرفته که عمدتاً بیش از 20 سال در این صنعت تخصص و تجربه دارند. در این تحقیق مشخص شد که از میان حدود 40 سیاست به کار برده شده در توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر در ایران، سیاست های «عقد قرارداد خرید تضمینی بلندمدت 20 ساله»، «افزایش تعرفه خرید برق»، «اعلام نرخ های متفاوت برای فناوری های گوناگون در راستای توجیه پذیری اقتصادی»، «دریافت عوارض برق بابت تأمین مالی دولتی» و «تشکیل ساتبا»، بیشترین تأثیر را بر رشد نیروگاه های تجدیدپذیر در دهه 90 داشته اند. همچنین از میان 15 سیاست برتر در این حوزه، 13 سیاست های اقتصادی معطوف به بازار بوده اند. همچنین در دهه 90، آمیزه ابزارهای سیاستی بهبود نسبی نسبت به دوره های قبل داشته است.