رعنا ابراهیمی

«تحلیل رفتار متقابل» مجموعه ای است از راهکارهای روان شناختی در مورد پاسخ به این که ذهن چگونه کار می کند، چرا تصمیم به انجام کاری می گیریم و چگونه عملی شدن کاری را متوقف می کنیم. مقاله حاضر بر اساس نظریات «اریک برن» و چگونگی تغییر حالات درونی «والد ، بالغ ، کودک » به بررسی مؤلّفه های «نیروگذاری روانی» در اثر «در سفر» پرداخته است. آن چه در تبادلات و تعاملات «برندگان و بازندگان» شخصیت های «در سفر» نمود دارد، قدرت «نیروگذاری روانی» در هر یک از اضلاع این هرم است. طبق تحلیل مؤلفه ها، حالت «والد» بسامد بالاتری نسبت به «بالغ و کودک» دارد و قدرت یافتن «والد» جهت مذاکرات و تبادلات ذهنی و رفتاری میان افراد را مشخّص می کند. تحقیق حاضر به روش تحلیلی توصیفی به بررسی شخصیت های رمان بر اساس نظریه روان شناختی تحلیل رفتار از «اریک برن» پرداخته است و در تلاش است که به این پرسش پاسخ بدهد: «مؤلفه های واکاوی روانی در اثر «در سفر» از «مهشید امیرشاهی» کدامند؟» دوره معاصر ارتباط مفهومی بسیاری از علوم مانند ادبیات و علم روان شناسی، پیوند چارچوب ادبی رمان و آثار داستانی را با نظریه ها و ادراکات روان شناختی نوین نمایان می سازد. داده های این تحقیق، از عبارات و جملاتی که مربوط به حوزه «نیروگذاری روانی» در رمان مذکور است، استخراج گردید، تا با بررسی قسمت هایی از رمان «در سفر» که در آن مصادیق «نیروگذاری روانی» منطبق با مکتب نوین تحلیل رفتار «برن» نمود دارد، پربسامدترین کارکرد هرم حالات درونی در چارچوب رفتار متقابل، تحلیل شود. آن چه در پژوهش بینارشته ای حاضر و بر اساس واکاوی روابط بر پایه سیستم تحلیل رفتار بدست آمد، تلفیق زیرساخت های رمان با نظریات روان شناختی مکاتب نوین است، و این مهم که، «والد» به عنوان حوزه مبدأ در مؤلفه نیروگذاری روانی شناخته شد.