رقیه نوراللهی

میدان درب خانه دیوانی در بافت تاریخی رشت با دارا بودن پیشینه طولانی، میدانی ارزشمند و با هویت است. به لحاظ کیفیت های اصیل ریختی، تقریباً طی قرن اخیر، میدان مذکور طی چند مرحله تغییر کرده است و طی این تغییرات، عوارض متعدد کالبدی و کارکردی برای میدان ایجاد شده است که ضرورت یکپارچه سازی و وحدت مجدد در کالبد، کارکرد و مفاهیم هویتی میدان مذکور را به وجود می آورد. پژوهش حاضر با عنایت به کیفیت های اصیل کالبدی و کارکردی، به تبیین آداب اصلی باز زنده سازی میدان درب خانه دیوانی می پردازد.  بر اساس مبانی نظری و دوره های تحول اساسی این میدان، شش بازه زمانی برای مطالعه تغییرات کیفیت های اصیل کالبدی و کارکردی این میدان در نظر گرفته شده است. یافته های کتابخانه ای و میدانی نشان می دهد که تحولات صورت گرفته در ساختار آن، موجب ازبین رفتن رد تاریخی و ایجاد فعالیت های بی هویت تجاری و اداری در لبه های میدان و تبدیل آن به مسیری عبوری می شود که این تغییرات در ساختار کالبدی و کارکردی میدان، تضعیف کیفیات هویتی - محتوایی و منظری را در پی دارد.  در نتیجه، باتوجه به شناخت کیفیات اصیل ریختی میدان درب خانه دیوانی و تحولات آن، مبادی باز زنده سازی میدان بر اساس خطوط ریختی مربوط به دوره قاجاریه و حفظ عناصر کالبدی ارزشمند دوره پهلوی اول، در راستای انتقال پیام های ارزشمند تاریخی - فرهنگی میدان مورد توجه قرار گرفته اند.