میترا حسن کاشی

در سال های اخیر، افزایش تعداد مسلمانان مرفه، صنعت حلال را به ارائه شیوه ای از زندگی ازجمله سفر حلال و خدمات مهمان نوازی حلال سوق داده است. سهم ایران به عنوان یک کشور کاملاً اسلامی که تمام شرایط گردشگری حلال در آن وجود دارد فقط ۱۶۰ میلیون دلار، معادل ۳ درصد کل صنعت گردشگری حلال در جهان است و در رتبه بندی مقصدهای برتر گردشگری حلال سال 2018 در جایگاه هفدهم قرار دارد. رشد سریع بازار گردشگری حلال و رقابت مقصدها برای به دست آوردن بخشی از این بازار به دلیل مزایای بالقوه اقتصادی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی آن، ضرورت توجه به حوزه گردشگری حلال و حضور رقابتی در این بازار را نشان می دهد. ازآنجاکه نقطه شروع تکوین راهبردهای بهبود موقعیت رقابتی یک مقصد را می توان مشابه با عوامل مؤثر بر رقابت پذیری در نظر گرفت؛ پژوهش حاضر باهدف بررسی و اولویت بندی عوامل رقابت پذیری ایران در گردشگری حلال بر پایه مدلی برگرفته از مدل رقابت مقصد دویر و کیم انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته است که به شیوه اینترنتی توسط 192 نفر از بخش عرضه در صنعت گردشگری، اعم از خبرگان، متصدیان و فعالان حوزه گردشگری شهر تهران که با روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شدند؛ تکمیل گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمونt  تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها هفت فرضیه طرح شده پژوهش را به عنوان عوامل رقابت پذیری ایران در گردشگری حلال تأیید نمود. همچنین اولویت این عوامل به ترتیب "عوامل موقعیتی ایران در گردشگری حلال"، "مدیریت مقصد در گردشگری حلال"، "منابع فرهنگی/ تاریخی ایرانی-اسلامی"، "شرایط تقاضا برای گردشگری حلال ایران"، "منابع حمایتی و پشتیبان در گردشگری حلال"، "منابع طبیعی دلخواه مسلمانان" و "منابع انسان ساخت بر محور گردشگری حلال" بودند