فرزانه دادرس جوان

مدل سازی سه بعدی میراث معماری، به دلیل تعدد، پیچیدگی، گستردگی و یا محدودیت دسترسی این آثار، نیازمند به کارگیری ابزارهای توانمند و منعطف و روش هایی سریع و مقرون به صرفه در اخذ و ثبت دقیق اطلاعات است. فتوگرامتری پهپاد یکی از روش های نوینی است که با پیشرفت تکنولوژی در دهه های اخیر، به صورت منفرد یا در ترکیب با روش های دیگر، به طور گسترده ای در مدل سازی سه بعدی میراث فرهنگی غیرمنقول استفاده می شود. این پژوهش کاربردی با هدف ارزیابی توانایی فتوگرامتری پهپاد در مدل سازی سه بعدی میراث معماری انجام گرفته است. نمونه موردی پژوهش حاضر کاروانسرای دیرگچین، به عنوان یکی از آثار زنجیره ای پرونده ارسال شده برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو می باشد. برای انجام این پژوهش ابتدا طراحی اخذ داده صورت گرفت و طبق آن تصاویر هوایی با استفاده از پهپاد و تصاویر زمینی به طور مستقیم اخذ گردید و کنترل کیفیت داده ها انجام شد. سپس وضعیت سه بعدی تصاویر طی پردازشی فتوگرامتریک تعیین و ابرنقطه متراکم ایجاد شد. از اعمال بافت روی شبکه های هوایی و زمینی تولید شده، که توسط نقاط شاخص مشترک باهم یکپارچه شدند، مدل سه بعدی کاروانسرای دیرگچین با بافت واقعی و مقیاس 1:200 بدست آمد. ارزیابی نتایج تدقیق شده توسط نقاط کنترل زمینی، بیانگر توانایی بالای فتوگرامتری پهپاد به عنوان روشی سریع در مستندنگاری و مدل سازی سه بعدی خارجی میراث معماری با دقت زمینی بهتر از دو سانتی متر است.

با توجه به اهمیت بهبود بهره وری انرژی ساختمان ها به منظور ذخیره بالقوه انرژی و کاهش هزینه های تولید و مصرف انرژی مربوط به ساختمان، توجیه و منطقی سازی انرژی مصرفی ساختمان ها با توجه به افزایش هزینه های انرژی و دستورالعمل های مربوط به عملکرد انرژی به موضوع بسیار مهمی در صنعت ساختمان سازی و خصوصاً ساختمان های موجود با بافت قدیمی تبدیل شده است. در این راستا نماهای جانبی ساختمان به موجب اجزایی مانند درب، دیوار و پنجره بیشترین نقش را در اتلاف حرارتی یک ساختمان ایفا می کنند؛ بنابراین تشخیص و تعیین محل های اتلاف حرارتی در نمای ساختمان به منظور ذخیره بالقوه انرژی و کاهش هزینه های مصرف انرژی امری ضروری است. در این تحقیق روشی برای بصری سازی و تعیین محل های اتلاف حرارتی نمای ساختمان به منظور بهبود بهره وری انرژی ساختمان ارائه شده است. در روش پیشنهادی تحقیق با توجه سازگاری اورتوفتوموزاییک مادون قرمز حرارتی تولیدشده با الگوریتم های پردازش تصاویر رقومی و همچنین فراهم نمودن تحلیل های عددی و تفسیری ویژگی های حرارتی، از اورتوفتوموزاییک مادون قرمز حرارتی حاصل از پهپاد فتوگرامتری و الگوریتم قطعه بندی منطقه مبنا به منظور تشخیص و تعیین محل های اتلاف حرارتی نمای ساختمان استفاده شده است. در این راستا پس از تعیین محل های اتلاف حرارتی نمای ساختمان برای ارزیابی محل های اتلاف حرارتی تعیین شده از معیارهای ارزیابی صحت و پوشش به عنوان دو معیار شناخته شده به منظور ارزیابی مدل در یادگیری ماشین استفاده شده است. بر اساس معیارهای ارزیابی صحت و پوشش به ترتیب مقادیر 90 درصد و 87 درصد حاصل شده است. در این راستا نتایج بیانگر افزایش دقت روش پیشنهادی در تعیین محل های اتلاف حرارتی بر اساس معیارهای ارزیابی صحت و پوشش نسبت به تحقیقات مرتبط با موضوع پژوهش می باشد.