محمد کریم آبادی

ورشکستگی شرکت های بین المللی ریشه در چشم پوشی بر تخلفات حسابداری دارد و این چشم پوشی درنهایت به دلیل افول اخلاق و فراموش کردن رسالت حرفه حسابرسی به عنوان یک حرفه خودگردان می باشد. حسابرسی فقط درگیر دنیای بدهکار و بستانکار نیست، بلکه با مواردی مانند خطر، کنترل ها، اندازه گیری عملیات و مدارک حسابرسی مواجه است. درنتیجه فرآیند حسابرسی مستلزم انجام قضاوت های حرفه ای زیادی توسط حسابرسان است و این قضاوت ها و انتخاب رویه ها مستلزم وجود اخلاق حرفه ای می باشد. هدف این مقاله مطالعه ارزیابی معیارهای آیین رفتار حرفه ای در کیفیت حرفه حسابرسی مستقل است. این مطالعه بر روی 218 نفر از حسابرسان رده های مختلف که در سال 1400 به طور تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت. در راستای هدف پژوهش و از طریق مطالعات نظری و نظرسنجی از خبرگان استقلال حرفه ای، عینیت (بی طرفی)، صداقت (درستی)، تردید حرفه ای، تعهد حرفه ای، ناکارآمدی حسابرسی و فرهنگ اخلاقی به عنوان معیارهای تأثیرگذار بر کیفیت حسابرسی مستقل در آیین رفتار حرفه ای است. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، مدل معادلات ساختاری با کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس به کار گرفته شد. یافته های حاصل از بررسی تأثیرگذاری عوامل مؤثر بیان گر آن است که معیارهای عینیت (بی طرفی)، صداقت (درستی)، ناکارآمدی حسابرسی و فرهنگ اخلاقی از معیارهای تأثیرگذار در آئین رفتار حرفه ای در راستای کیفیت حسابرسی مستقل است. با توجه به نتایج حاصله در خصوص عینیت (بی طرفی) و صداقت (درستی) می توان بیان کرد که نتایج حاصله مطابق با تئوری رفتار برنامه ریزی شده است؛ در خصوص نتیجه حاصل از رفتار ناکارآمدی حسابرسی می توان نتیجه حاصله را مطابق با تئوری عمل منطقی دانست. در رابطه با نتیجه حاصل از معیار فرهنگ اخلاقی می توان مطابق با تئوری ساختار اجتماعی و فرهنگی مرتون دانست.