احسان کیان خواه

  علی رغم توسعه ی فضای مجازی کشور در دهه های گذشته، ین فضای مجازی کشور مبتنی بر باورهای دینی و مبانی انقلاب اسلامی مشخص نیست. لذا اعوجاج های سیاستی در بهره گیری حداکثری از منافع فضای سایبر و دفع تهدیدها و اصلاح نقاط ضعف با افراط و تفریط همراه بوده است. نگارنده با روش توصیفی و تحلیل و تمسک جستن از آیات قرآن کریم و سیره و احادیث معصومین علیهم صوات الله اجمعین، چهار اصل برای ین فضای سایبر کشور تدوین نموده است. این چهار اصل برگرفته از تفکراسلامی عبارتند از استقلال، استحکام، استذکار و استرشاد. تلاش برای دستیابی به استقلال سایبر و استحکام ساخت درونی قدرت سایبری با رشد و تعالی ساختارهای فنی و اجتماعی شکل دهنده ی به فضای سایبر متعالی خواهد بود.  بکارگیری اصول اساسی ین فضای مجازی کشور موجب بهره گیری اقتدارْ پایه از «فرصت های» فضای مجازی با تقویت «قوت ها» و کاهش «تهدیدها» مبتنی بر ترمیم «ضعف ها» خواهد شد و ابزار تحلیلی را در اختیار مدیران سیاستگذار و اجرایی کشور برای تنظیم برنامه ها فراهم خواهد آورد.

با گسترش روزافزون بهره برداری از فناوری ها و تجهیزات سایبری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، شاهد توجه بیش از پیش کشور ها به پدیده قلمرو سایبر ملی با هدف اعمال حاکمیت و ممانعت از تسلط بیگانگان در فضای سایبری ملی هستیم. این پژوهش با بررسی ادبیات مرتبط با حاکمیت بر قلمرو سرزمینی و چگونگی انطباق اصول و قواعد حقوق بین الملل مرتبط با حاکمیت ملی بر فضای سایبر ملی به تحقیق پیرامون نقش و جایگاه قلمروگذاری و مرزبانی فضای سایبری در اعمال حاکمیت بر فضای سایبر ملی می پردازد. تحقیق حاضر با توجه به هدف، از نوع توسعه ای-کاربردی است و روش تحقیق مورداستفاده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات، از منابع کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است و سعی شده تا مبانی لازم جهت تبیین موضوع از منابع به روز داخلی و خارجی استخراج گردد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات نتیجه گیری شد قلمروگذاری و مرزبانی فضای سایبری می تواند نقش بسزایی در اعمال حاکمیت بر فضای سایبر ملی داشته باشد و برخورداری از اصول و قواعد حقوق بین الملل، پیگیری های قانونی و دفاع از فضای سایبر ملی مستلزم تعریف و اعلان قلمرو سایبری ملی و مرزبانی موثر این فضا می باشد. به علاوه تعریف نشدن قلمرو و مرز ملی در فضای سایبری، رفتار قانون مند کنشگران خصوصی و دولتی در یک فضای قانونی را به همراه نخواهد داشت و منجر به تضعیف نظام حاکم و امنیت ملی خواهد شد. نتایج حاصل از این تحقیق گسترش دانش و شناخت بهتر تصمیم گیران و متولیان امر در کشور را به همراه خواهد داشت.