بهزاد گیلانی

گیل گمش پادشاهی نیمه آسمانی مربوط به هزاره دوم ق.م در بین النهرین است. این پادشاه افسانه ای یکی از اساطیر محبوب فلات ایران بوده که شکل او بر مفرغ های لرستان مربوط به هزاره دوم و اول ق.م در حال حمایت، کشتن یا رام کردن حیوانات نقش بسته است. کشفیات جدید جیرفت، حضور افسانه گیل گمش را به دورانی بسیار پیش تر مربوط می کند. اهمیت کشفیات این منطقه باستانی، به دلیل یافتن سفالینه ها و سنگ های صابونی است که قدمتی بیش از پنج هزار سال ق.م دارند و نشان دهنده ارتباط فرهنگی میان دو منطقه لرستان و جیرفت در فاصله زمانی چند هزاره هستند. با وجود اهمیت این موضوع، شناسایی رابطه تجسمی میان نقش گیل گمش بر آثار جیرفت و لرستان به منظور کشف میراث فکری مشترک میان دو منطقه باستانی غنی در ایران، کمتر مدنظر قرار گرفته است؛ بدین منظور مسئله تحقیق بر این اساس شکل می گیرد که چه ارتباطی میان نقش گیل گمش در آثارسنگ صابونی جیرفت و مفرغ های لرستان وجود دارد و وجوه تمایز آنها چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که شباهت های فرمی نقش گیل گمش در حالت های مبارزه و مهربانی با حیوانات در آثار دو گروه وجود دارد که می تواند گواهی بر ریشه های فرهنگی مشترک دو منطقه باشد. این پژوهش براساس روش تحلیلی تطبیقی انجام شده است.