فاطمه رهجو

زندگی در دنیای امروز بدون دسترسی به اطلاعات امکان پذیر نیست. اطلاعات و فناوری های مربوط به آن تمامی زوایای زندگی را در عصر حاضر در برگرفته است. هدف این پژوهش سنجش سواد دیجیتال و مصرف محتوای دیجیتال و بررسی رابطه بین آن ها در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. با توجه به تعداد افراد جامعه آماری (نزدیک به ۶۰۰۰ نفر)، تعداد ۳۶۰ نفر از افراد جامعه بر اساس جدول «کوکران»، به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شده است که اولی ترجمه پرسشنامه استاندارد «دانشگاه داندی» است و برای انجام پژوهشی با مضمون سواد دیجیتال تهیه شده بود و پرسشنامه دوم، محقق ساخته است و با همکاری اساتید مجرب و صاحب نظر در این زمینه تدوین شده است. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از روش آلفای «کرونباخ» محاسبه شد و نتیجه حاکی از آن است که هر دو از پایایی بالایی برخوردارند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تمامی مؤلفه های سواد دیجیتال، یعنی همکاری و به اشتراک گذاشتن محتوای دیجیتال، یافتن اطلاعات، ارزیابی کیفی اطلاعات (تعامل آنلاین و ابزارهای آنلاین)، مدیریت اطلاعات و اطلاع رسانی، و درک و مشارکت در فعالیت های دیجیتال در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی «دانشگاه شهید باهنر کرمان» در حد متوسط است. همچنین، چهار مؤلفه مصرف محتوای دیجیتال شامل زیرساخت ها، سطح دسترسی و بازیابی، میزان مصرف محتوای دیجیتال، و قالب ها در سطح متوسط و مؤلفه مدیریت مصرف پایین تر از حد متوسط قرار دارند. نتایج پژوهش همچنین، نشان می دهد که بین مؤلفه های درک و مشارکت در فعالیت های دیجیتال، یافتن اطلاعات، همکاری و به اشتراک گذاشتن محتوای دیجیتال، مدیریت اطلاعات و اطلاع رسانی با میزان مصرف محتوای دیجیتال رابطه افزایشی (مستقیم) و معنادار وجود دارد. اما بین مؤلفه ارزیابی کیفی اطلاعات (تعامل آنلاین و ابزارهای آنلاین) و میزان مصرف محتوای دیجیتال رابطه معناداری وجود ندارد.