تحلیلی بر نابرابری های فضایی توسعه ناحیه ای در ایران (نمونه مطالعاتی: شهرستان های نواحی ساحلی شمال کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برنامه ریزی منطقه ای باهدف ایجاد توسعه و کاهش نابرابری به عنوان یکی از موضوعات مهم در کشورهای درحال توسعه محسوب می شود. لازمه ی برنامه ریزی منطقه ای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر ازلحاظ توسعه است. کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع، دستاوردها و امکانات جامعه یکی از مهم ترین معیارهای توسعه به شمار می آید. هدف از این مقاله، تحلیل نابرابری های فضایی و تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی ساحلی شمال کشور می باشد. نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد. در این پژوهش از مدل های تصمیم گیری چند معیاره (SAW TOPSIS ,) و نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. نتایج نشان داد که شهرستان های تنکابن، سیاهکل، سوادکوه، رشت، گرگان، ساری، بندرگز، رودبار، گنبدکاووس، فریدون کنار، چالوس، بابلسر و شهرستان رامسر در رده ی شهرستان های کاملاً برخوردار و شهرستان های بابل، کردکوی، بندر انزلی، جویبار، لنگرود، لاهیجان، آزادشهر، محمودآباد، مینودشت، آمل، رودسر و بهشهر در سطح برخوردار قرار دارند. در سطح نسبتاً برخوردار هم می توان از شهرستان های نور، کلاله، ماسال، آق قلا، ترکمن، علی آباد، فومن، رامیان، مراوه تپه، صومعه سرا، نکا و آستانه نام برد. همچنین شهرستان های گمیشان، گلوگاه، قائم شهر، عباس آباد، املش، شفت، آستارا، تالش، گالیکش، نوشهر، رضوانشهر و میاندورود، در رده ی شهرستان های کاملاً محروم قرار گرفتند. ازآنجایی که تفاوت مابین مناطق کاملاً برخوردار و کاملاً محروم ازلحاظ توسعه یافتگی بسیار زیاد است، پیشنهاد می شود برای مناطق محروم بهترین راه حل استفاده از برنامه های ضربتی و کوتاه مدت برای خروج از مشکلات است.