نرگس سخندانی

تغییرات نرخ ارز می تواند باعث بهبود یا کسری تراز تجاری شود. به همین دلیل سیاست گذاران اقتصادی همواره به تنزل یا تقویت پول ملی توجه کرد ه اند. این تغییرات به بروز آثار متفاوتی در حجم تجارت یک کشور در کوتاه مدت و بلندمدت منجر می شود. آثار بلندمدت با عنوان شرط مارشال- لرنر شناخته می شود و آثار کوتاه مدت با دو مفهوم تحلیل می شود: منحنی J؛ منحنی S. در این مطالعه به منظور بررسی وجود منحنی S در ایران همبستگی متقاطع دو متغیر تراز تجاری و نرخ واقعی ارز با استفاده از داده های دوطرفه تجارت بین ایران و 21 شریک منتخب تجاری در دوره زمانی 1371 1390 محاسبه شده است. در این مطالعه از آمار دوجانبه استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، وجود منحنی S شکل در رابطه تجاری ایران با دوازده شریک عمده تجاری دیده می شود و این الگو با نُه کشور سوریه، پاکستان، قطر، ارمنستان، کویت، آذربایجان، کانادا، آمریکا و هنگ کنگ تأیید نمی شود. از جمله نتایج دیگر این پژوهش، تأیید اثر هاربرگر- لارسن- متزلر در روابط تجاری ایران با اکثر شرکای تجاری اش است. با توجه به نتایج به دست آمده، تغییرات نرخ ارز به بهبود موقتی تراز پرداخت های ایران منجر می شود، اما این بهبود پس از مدتی باعث کاهش نرخ ارز می شود. طبقه بندی JEL: F1، F14، O24