آزیتا صادقین

إحصاء الایقاعات رساله ای است در ایقاعاتِ موسیقی، تألیفِ ابونصر فارابی به زبان عربی. با توجه به دسترسی فارابی به آثار مکتوب و شفاهی موسیقی دانان مشهور قرون اولیه و امکان نقل و نقد آراء ایشان، تبیین نظریه ایقاع وی، نشان دهنده جایگاه ارزشمند این رساله در میان سایر تألیفات فارابی در موضوعِ موسیقی است. این مقاله با مطالعه نظریه ایقاعِ فارابی در کتاب موسیقی الکبیر ، کتاب الایقاع و رساله إحصاء الایقاعات ، علاوه بر تشریح این نظریه، سیر تحول و چگونگی تکامل آن را در رساله إحصاء الایقاعات واکاوی می کند. در ادامه، ضمن بررسی تأثیرات آراء ایقاعی فارابی بر موسیقی دانان دیگر، تک نسخه خطی این رساله معرفی می شود.