شکوفه میبدی

در نوشته حاضر، کتاب گشایش و رهایش منسوب به ناصرخسرو از نظر اصالت متن بررسی شده است. در چاپ های مختلف این کتاب تصریح شده که کاتبی ناشناس در متن آن دست برده، برخی از مطالب را حذف کرده و برخی را هم ردّ کرده است. اما در واقع، در متنی که با عنوان کتاب گشایش و رهایش انتشار یافته، بیش از یک صدا و یک عقیده واحد دیده می شود. در این بررسی، نگارنده بخش هایی از متن مذکور را، که ظاهراً به اصل کتاب گشایش و رهایش تعلق ندارد، ارائه می کند و با آوردن شواهدی از متن بر آن است تا نشان دهد کتابی که با نام گشایش و رهایش انتشار یافته، در واقع نقد و ردّی بر گشایش و رهایش است. در نتیجه، فردی که در چاپ های مختلف این کتاب کاتبِ غیراسماعیلی و سانسورچیِ متن اسماعیلی کتاب خوانده شده، در واقع نویسنده کتاب مستقلی است که می توان آن را نقد یا ردّ بر گشایش و رهایش نامید.