ملوک پهلوان زاده

هجو که در تاریخ ادبیات فارسی میان اکثر شاعران رواج داشته، گاه متوجه شعر آن ها می شده است. از معروف ترین رساله های اعتراضیه یا هجو شعرها، رساله سهواللسان شریف تبریزی (شاعر قرن دهم هجری) در خرده گیری از شعر استادش لسانی شیرازی است. حیدری تبریزی نیز در پاسخ و ردّ آن، در رساله لسان الغیب ، به شریف اعتراض کرد؛ اما صادقی بیک افشار، نقاش و شاعر عصر صفوی (940 1018 یا 1022ق) در رساله ای با عنوان هجو ثالث ، لسان الغیب را مورد اعتراض و خرده گیری قرار داد. در این مقاله پس از معرفی شاعران دخیل در این ماجرا، متن رساله هجو ثالث صادقی بیک که از روی نسخه موجود در کتابخانه اهدایی محمد نخجوانی به کتابخانه ملّی تبریز (به شماره 36) و با مقابله آن با نسخه کتابخانه ملّی ملک (به شماره 6325) تصحیح شده است، ارائه می شود.