احمدرضا عظیمی

این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی در پی یافتن پاسخ این مسئله است که با توجه به کمبود منابع آب های سطحی و توزیع نامتناسب این منابع در سطح کشور و نیز در معرض خطر قرار گرفتن خاک های مرغوب کشور توسط عواملی چون فرسایش خاک و نیز بحث مربوط به قاچاق خاک؛ چه عواملی زمینه بروز کشمکش و رقابت بر سر منابع آب و خاک در ایران را بوجود آورده و این کشمکش و رقابت بر سر منابع چه پیامدهایی را به دنبال داشته است.با توجه به نتایج این تحقیق، صرف نظر از مؤلفه های کمبود و نیاز که عامل اصلی بروز رقابت و کشمکش بر سر منابع آبی در داخل ایران شده است، سوء مدیریت، ناکارآمدی الگوی مصرف و توسعه های کمی محور، ناشیانه و بدون مطالعه دقیق در قالب طرح های انتقال آب از استان های بالادست به استان های پایین دست، زمینه ساز رقابت و کشمکش بر سر منابع آبی در کشور شده اند. منابع خاک کشور نیز همگام با منابع آب در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته اند. در کنار فرسایش میلیون ها تن خاک در سال، خاک های کشاورزی در صدها نقطه از کشور در معرض آلودگی توسط آلاینده هایی چون سموم کشاورزی، فلزات سمی و فاضلاب ها قرار گرفته اند. معضل دیگری که امنیت کشاورزی ایران را تهدید می کند، قاچاق خاک های مرغوب کشور به کشورهای حاشیه خلیج فارس است که به دلیل کم توجهی مسئولین و نبود یک نظارت قوی و یک سازماندهی مؤثر برای مبارزه با آن، همچنان ادامه دارد.