سلمان ملک عباسی

شهرها به عنوان نظامی پویا در گذر زمان رشد کرده و گسترش مییابند. رشد جمعیت و تغییرات تکنولوژی از جمله عواملی هستند که تغییرات کمی و کیفی محلات شهری را اجتناب ناپذیر میگردانند. هرچند در این فرآیند تغییر، دگرگونی کالبد فیزیکی بافت شهر به سهولت قابل تشخیص و توصیف است، لیکن ابعاد تغییر به صورت گسترده تری در نظامهای فعالیتی، ریخت شناسی، بصری و ادراکی، اجتماعی و فرهنگی بافت و عدم همگامی تحولات، متناسب با ساختار فیزیکی محلات اتفاق افتاده است. وجود رابطه ظرف و مظروف میان کالبد فیزیکی شهرها و نظامهای شهری و ضرورت هماهنگی تحولات در این دو زمینه موجب گردیده تا نیاز به تهیه طرحهای پژوهشی پیرامون بافت محلات و ساختار فضایی شان به صورت روزافزونی احساس گردد. محله ها در هر شهر، حکم هویت کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن شهر را دارند و از مهمترین ارکان ساخت هر شهری محسوب میگردند. این پژوهش با هدف ارائه دسته بندی های موجز و قابل فهم، ساختار فضایی محلات را در چارچوب سازندهای موضوعی و موضعی برای متخصصان و علاقه مندان بیان می نماید. در این راستا این پژوهش در پی آن است که از میان عناصر تشکیل دهنده محلات، اجزای اصلی پیکره ساخت محلات را در شهری مانند کرمان شناسایی و تبیین نماید؛ آنها را در خود محلات مقایسه نموده و ارزیابی نماید. این مقایسه و ارزیابی همچنین، بر اساس میزان و چگونگی ارتباط یا عدم ارتباط ساختار فضایی مکان ها و فضاهای شهری هر یک از محلات منتخب با محلات دیگر خواهد بود.