جلال بهزادی

روش شناسی: عوامل و عناصر اقلیمی، در توان آبی و نوع خاک نقش داشته ودر ایجاد و توسعه گرد و غبار بسیار موثر می باشند. دیتاهای 13 ایستگاه (کلیماتولوژی و باران سنجی و سینوپتیک)، در دوره33 ساله از سال 1368 تا 1400 استفاده شد و با استفاده از روش تورنث وایت بیلان آبی استان برآورد گردید. دو ایستگاه منجیل و قلعه رودخان با جهت تولید گرد و غبار بعنوان الگو انتخاب شدند. مساحت استان گیلان 5/ 13790 کیلومتر مترمربع می باشد و موقعییت جغرافیایی قلعه رودخان 37°06'N 49°16'E و ارتفاع از سطح دریا m 1677 مساحت آن km28/1052 و منجیل 36°46'N 49°30'E ارتفاع از دریا 263 ومساحت2 km29/1072 است. استان گیلان در شمال ایران با طول جغرافیایی 35/50 تا 32/48 و عرض 27/38 تا 33/36 در شمال با دریای خزر، و در شرق با استان مازندران، از جنوب با استان قزوین و در غرب با آذربایجان و اردبیل همسایه است. یافته ها: مصرف نم خاک در محیط GIS توسط روش کرجینگ در سراسر گیلان درون یابی و نقشه آن ارائه گردید و دو نقطه مورد نظر (منجیل، قلعه رودخان) با حداکثر و حداقل مصرف در نقشه مشخص شد. تغییرات مصرف نم خاک، مهمترین آیکون تاثیرگذار در تولید گرد و غبار می باشد.نتیجه گیری: درمناطق اقلیمی خشک تر – منجیل- مصرف نم خاک افزایش می یابد و شرایط برای جداشدگی ذرات خاک بیشتر فراهم می گردد. با وجود وزش باد در اکثر مواقع از سال در منجیل، موجب تولید گرد و غبار شده و در فصل گرم تشدید می گردد.

خشکسالی پدیده ای تکرار شونده در اقلیم های متفاوت است و آثار آن صرفاً به مناطق خشک و نیمه خشک محدود نمی شود، بلکه ممکن است در مناطق با بارش بالا و یا در فصول مختلف سال رخ دهد. از جمله مهم ترین مراحل پایش خشکسالی تعیین سنجه هایی برای تحلیل شدت و تداوم و فراوانی خشکسالی است. به منظور پایش خشکسالی و تحلیل خصوصیات آن در استان گیلان از داده های مجموع بارندگی ماهانه ایستگاه های سینوپتیک منطقه طی دوره آماری ۱۹۷۶-۲۰۰۵ استفاده شد. در تحقیق حاضر با استفاده از سری های زمانی حاصل از شاخص بارش استاندارد شده تداوم، شدت و فراوانی خشکسالی با استفاده از دو شاخص توزیع استاندارد و دهکها که نتایج شبیه بهم دارند، استخراج گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که  دو روش مورد بررسی کاملاً با یکدیگر مطابقت دارند و خشکسالی در منطقه پرباران شمال کشور نه تنها امری نادر نیست بلکه تکراری و برگشت پذیر است. بررسی ها نشان دادند که در سال های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۵ خشکسالی شدیدی استان را فراگرفته است