حسام نگینی

به باور زبان شناسان اجتماعی، زبان و فرهنگ مفاهیمی جدایی ناپذیرند و نمی توان نشانه های دستگاه زبان را از دلالت های فرهنگی شان تهی کرد. ازاین رو، امروزه اهمیت آموزش فرهنگ در فرآیند آموزش زبان مورد تأکید فراوان است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش برآمد که از میان مجموعه کتاب های «مینا»، «فارسی بیاموزیم» و «پرفا»، کدام یک وجوه فرهنگ ایرانی را بیشتر بازتاب داده است. بدین منظور، در این پژوهش ابتدا بخش هایی که متضمن مؤلفه های فرهنگ ایرانی بودند، به روش کتابخانه ای از متون مذکور استخراج شدند و با بهره گیری از نرم افزار اکسل پیکره ای از داده های فرهنگی ایجاد شد. سپس داده ها با استفاده از چک لیست بایرم (1993) برچسب خوردند و در هشت دسته جای گرفتند. درنهایت از رهگذر بررسی کمی داده ها مشخص شد که «کلیشه ها و هویت فرهنگی» بیش از دیگر وجوه فرهنگی در کتب موردبررسی بازتاب یافته است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که محتوای آموزشی کتاب های فارسی بیاموزیم آمیختگی بیشتری با وجوه مختلف فرهنگ ایرانی داشته است و پس ازآن به ترتیب مجموعه کتاب های پرفا و مینا قرار می گیرند. شایان توجه است که در تمام منابع بررسی شده حضور عناصر «فرهنگ سطحی» نسبت به عناصر «فرهنگ ژرف» به طرز قابل توجهی پررنگ تر بوده است.