علی خرسند اصیل

یکی از اهداف مهم دوره متوسطه کمک به اشتغال پذیری دانش آموزان است. دانش اموزان اگر با انواع شغل ها آشنا شوند و درک و مناسبی از توانایی های خود داشته باشند، بهتر می توانند موقعیت های شغلی پیش رو را تحلیل و به انتخاب صحیح دست بزنند. در این راستا آشنایی دانش آموزان با انواع مشاغل، درک ویژگی های خود و تامل درباره آن اهمیت ویژه ای دارد، لیکن این مساله یک پدیده پیچیده و چندبعدی است که پژوهش حاضر درصدد بود با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 98 نفر از مدیران، دبیران، مشاوران مدارس، اولیاء و دانش آموزان شیوه های آشناسازی دانش آموزان دوره متوسطه اول با انواع مشاغل و مفهوم شغل را شناسایی کند. بخشی از مشارکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی خطی شامل 15 مشاور مدرسه، 25 دبیر و 16 و بخشی دیگر شامل 20 نفر از والدین و 22 نفر از دانش آموزان از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از شیوه تحلیل مضمون 297 کد اولیه، 44 مضمون فرعی و 14 مضمون اصلی به دست آمد. نتایج نشان داد برای آموزش مفاهیم شغلی به دانش آموزان دوره متوسطه می توان از شیوه های متنوعی مانند ترغیب مطالعات خودرهیاب فردی، مثال های شغلی حین تدریس، تکالیف انتقالی بعد از تدریس، جلب مشارکت انجمن اولیاء، استفاده از تجارب شغلی والدین، اجرای بازدید از مراکز شغلی، برگزاری گردهمایی های شغلی در مدرسه، راه-اندازی رسانه هایی برای معرفی مشاغل، تهیه و انتشار فهرست مشاغل، راه اندازی نمایشگاه های شغلی، اجرای طرح ایران مهارت، اجرای آزمون های استعدادیابی شغلی می توان در سطوح میکرو، مزو و ماکرو استفاده کرد.