منیژه حاجی حسین

در روزگار کنونی که انبوه اطلاعات گوناگون از دروازه های اطلاعاتی مختلف ورود می کند؛ اوّلین جامعه ی رسمی آموزشی برای کودکان، مدرسه و کتاب های درسی است. آموزش کودکان برای شناخت هویت و حفظ و ارتقای هویّت ملّی مهم است، زیرا کودکان سرمایه ها و آینده سازان کشور هستند. هدف این پژوهش بررسی مؤلفه های هویت ملی با تأکید بر فرهنگ و میراث فرهنگی در متون درسی کتاب «فارسی بخوانیم» دوره اوّل ابتدایی است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه ی آماری این تحقیق متون کتاب های «فارسی بخوانیم» دوره اوّل ابتدایی (پایه اوّل تا سوم) آموزش و پرورش سال 1394-1393 است و داده های تحقیق با بهره گیری از آمار توصیفی تحلیل شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد میزان توجه متون کتاب فارسی به مؤلفه ی هویّت ملّی در سه پایه ی بررسی شده یکسان نیست و بیشترین فراوانی این مؤلفه را پایه اوّل دبستان به خود اختصاص داده؛ درحالی که در کتاب فارسی پایه سوم ابتدایی، با این که کودک تسلّط بیشتری بر خواندن و نوشتن دارد و قدرت تحلیل و استنباط او نسبت به سال اوّل بیشتر شده، توجّه به مضامین مرتبط با هویّت ملّی تقلیل یافته است. هم چنین یافته های این پژوهش در بررسی میزان فراوانی شاخص های فرهنگ و میراث فرهنگی در کتاب های یاد شده حاکی از این است که از مؤلفه ی آشنایی با فرهنگ و روش زندگی اسلامی بیش از سایر شاخص ها در متون استفاده شده است.