صالح شیری

هدف : اگرچه انحراف در محیط کار در اکثر موارد از نظر ماهیتی مخرب است، اما ممکن است جنبه های مثبتی هم داشته باشد. در سال های اخیر به دلیل این واقعیت که انحراف مثبت می تواند به ایجاد تغییرات مثبت در سازمان ها و ارتقاء نوآوری منجر شود، علاقه زیادی به این نوع انحراف در سازمان ها دیده شده است. لذا این پژوهش با هدف طراحی الگوی رفتارهای انحرافی مثبت کارکنان در صنعت بیمه ایران انجام شده است. روش شناسی : رویکرد پژوهش حاضر از نوع کیفی است که با روش داده بنیاد نظام مند استراوس و کوربین انجام شده است. گردآوری داده ها به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 مشارکت کننده از 7 شرکت بیمه ای انجام گردید. مشارکت کنندگان از طریق ترکیب روش های هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. برای اعتباربخشی، از راهبرد زاویه بندی (همسوسازی) استفاده گردید. همچنین، برای آزمون پایایی مصاحبه ها از پایایی بازآزمون (شاخص ثبات) و روش توافق درون موضوعی استفاده شده که به ترتیب نتایج 84 و 93 درصد به دست آمد. یافته ها : پس از تحلیل کلیه مصاحبه های صورت گرفته، تعداد 231 کد اولیه شناسایی شد که پس از پالایش به 57 مفهوم، 23 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی تبدیل گردید. همچنین، پنج مؤلفه برای رفتارهای انحرافی مثبت در صنعت بیمه ایران شناسایی شد که شامل رفتارهای کاری خلاقانه و نوآورانه، نقض محترمانه و با انگیزه درست هنجارها و قوانین سازمان، رفتارهای شهروندی سازمانی، نقد منصفانه مدیران و سازمان و افشاگری می باشد. نتیجه گیری : با توجه حرکت صنعت بیمه ایران به سمت فضای رقابتی، اهمیت رفتارهایی از جنس رفتار سازمانی مثبت اهمیت فزاینده ای دارد و در این راستا فراهم نمودن زمینه های بروز رفتارهایی از جنس رفتارهای انحرافی مثبت می تواند تسهیل گر دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده از جمله کسب مزیت رقابتی باشد. طبقه بندی موضوعی : D23 ,C91 ,C92.