محمد قزوینی ناظم آبادی

تاریخنگاری اسلامی که در عصر عباسی  بسیار رشد پیدا کرده بود  در دوره ممالیک رشد مضاعفی پیدا کرد به گونه ای که باید عصر این سلاطین را در مصر و شام اوج تاریخنگاری اسلامی دانست. نگارش صدها کتاب با مجلدات فراوان و حجیم در انواع تاریخنگاری و به ویژه در زمینه های تاریخ های عمومی ، محلّی ، دودمانی و   . . . بیانگر این موضوع است. هیچ دوره ای از تاریخ اسلام شاهد این همه آثار در زمینه دانش تاریخ نیست . سوال اساسی این پژوهش این است که : چرا در دوره سلاطین مملوکی ( 648-923 ه) تاریخنگاری این همه مورد توجه قرار گرفت ؟ یافته های این تحقیق حاکی است جنگهای طولانی صلیبی و همچنین مغولان با ممالیک در این زمینه بسیار تاثیر گذار بوده است. مورخان مسلمان با نگارش کتابهای خود پیروزی های بزرگ و درخشان سلاطین مملوکی را در برابر دشمنان شرقی و غربی اسلام برای آینده گان به تصویر کشیدند.تشویق و ترغیب سلاطین و امرای مملوکی و بعضی دیگر از عوامل که موضوع این مقاله است نیز در این زمینه بسیار موثر بوده است. روش مطالعه مورد استفاده در این تحقیق ، توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع دست اول و نیز نگاه به نوشته های مطالعات و تحقیقات و با مراجعه به کتابخانه و منابع دیجیتال است.