علی اسلامی مقدم

امروزه بحث آسایش حرارتی به عنوان یکی از عوامل مهم در کیفیت فضا های شهری در کنار عوامل کالبدی مطرح گردیده است در واقع کیفیت فضاهای شهری برای استفاده شهروندان مهم بوده و بایستی به آن توجه شود. اما به دلیل تأثیر عوامل گوناگون در فضاهای باز شهری که بر روی آسایش حرارتی کاربران تأثیرگذار است و کمبود مبانی مدون در این زمینه موجب دشواری تشخیص و تأمین نیازهای اقلیمی در یک محدوده شهری برای طراحان گردیده است. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن بحث آسایش حرارتی در فضای پیاده راه شهری، به بررسی عوامل اقلیمی و محیطی در محدوده مورد نظر که در این پژوهش شهر خرم آباد و در حریم قلعه فلک الافلاک واقع گردیده است، پرداخته و از طریق کاربرد تکنیک شبیه سازی رایانه ای با استفاده از نرم افزار انوی متa به بررسی یکی از شاخص های آسایش حرارتی بنام درصد نارضایتی پیش بینی شدهb در نقاط مختلف مسیر پیاده راه طراحی شده می پردازدکه در بررسی نتایج بدست آمده مشخص میشود که عواملی نظیر انتخاب جهت مسیر حرکت پیاده راه، ساعت پیاده روی، عرض پیاده راه، وجود درختان، سایه و آب همچنین برخی ویژگی های کاربران نظیر نرخ متابولیک، نرخ فعالیت، نرخ پوشش در میزان آسایش حرارتی تأثیرگذار بوده است.

بیان مسئله: امروزه بحث آسایش حرارتی به عنوان یکی از عوامل مهم در کیفیت فضاهای باز شهری در کنار عوامل کالبدی مطرح شده است. اصولاً شهروندان، تمایل به حضور در فضاهایی دارند که در آنجا احساس آسایش حرارتی داشته باشند. به دلیل تأثیر پارامترهای گوناگون در فضاهای باز شهری که بر روی آسایش حرارتی کاربران تأثیرگذارند و کمبود مبانی مدون در این زمینه، خلق چنین فضایی در یک محدوده شهری، با دشواری هایی در تشخیص و تأمین نیازهای حرارتی برای طراحان شهر گردیده است. یافته ها: مطالعات نشان داد که در فضاهای باز محیط شهری به دلیل تأثیر عوامل مختلف نمی توان به شرایط مطلق آسایش حرارتی در تمام طول روز دست یافت؛ بلکه انتظار می رود شرایط آسایش حرارتی برای ساعات مشخصی فراهم شود. برای بهبود آسایش حرارتی در فضاهای باز شهری عناصری همچون، پوشش گیاهی، آب، جهت گیری مناسب، نوع مصالح، رنگ، نرخ فعالیت و نرخ پوشش اهمیت می یابند. بدیهی است با به کارگیری این عوامل و رعایت زمان حضور در فضای باز پیاده راه رودکنار، آسایش حرارتی در آن مهیا شود. روش: پژوهش ازنظر هدف کاربردی- توسعه ای است؛ و بر اساس روش تحلیلی است. در این روش جهت بررسی خرد اقلیم مورد نظر از تکنیک شبیه سازی با نرم افزا (Envi met) به عنوان یکی از کامل ترین نرم افزارهای شبیه سازی در حوزه خرداقلیم های شهری، استفاده شده است و مقادیر شاخص آسایش حرارتیPMV (پیش بینی متوسط آرا) به کمک شبیه سازی در نقاط مختلف مسیر پیاده راه طراحی شده که شرایط و موقعیت های متفاوتی دارند، محاسبه شده و تغییرات دو عامل دما و تابش و تأثیر آن بر آسایش حرارتی رودکنار خرم آباد لرستان در فصل تابستان، مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه گیری: نهایتاً مشخص شد که عواملی نظیر انتخاب جهت مسیر حرکت، ساعت پیاده روی، عرض پیاده راه، وجود درختان و پوشش گیاهی، سایه و آب، همچنین برخی ویژگی های کاربران نظیر نرخ متابولیک و فعالیت، نرخ پوشش در میزان آسایش حرارتی در این فصل از سال تأثیرگذار بوده است.

احساس رضایتمندی از یک فضا بستگی مستقیم به عوامل محیطی آن فضا دارد. توجه به عوامل کیفی محیطی در طراحی فضاهای آموزشی، تأثیر بسیاری بر عملکرد دانش آموزان دارد. نور طبیعی که یکی از عوامل محیطی می باشد در چگونگی عملکرد دانش آموزان، و سلامت جسمی آنها نیز مؤثر است. در این تحقیق، به کمک شبیه سازی در نرم افزار اکوتکت نسخه2011 میزان نور طبیعی در فضای داخلی کلاس درس مورد بررسی قرار گرفته و در جهت اعتبار سنجی داده های محاسبه شده، با استفاده از دستگاه لوکس متر به اندازه گیری میزان نورطبیعی در فضای کلاس بصورت میدانی پرداخته شده است و سپس رضایتمندی دانش آموزان در خصوص میزان نور طبیعی در داخل کلاس از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 25 پرسشنامه ها مورد تحلیل قرار گرفته شد ، نتایج این تحقیق بیانگر آن است که بین میزان نور طبیعی با تمرکز،راحتی و رضایتمندی دانش آموزان از کلاس درس، رابطه همبستگی قوی وجود دارد و دانش آموزان نور طبیعی را به نور مصنوعی ترجیح می دهند و در نور طبیعی تمرکز و یادگیریشان بیشتر است که این موضوع می تواند در طراحی فضای آموزشی مدارس مورد توجه قرار گیرد.