مهسا حقانی

مقدمه: کاهش شاخص های کیفی در مبادی ورودی شهرها به عنوان یکی از فضاهای عمومی شهری، یکی از مشکلاتی است که شهرها با آن روبه رو هستند. امروزه ورودی شهرها با وجود کاربری های ناسازگار و بدمنظر و عدم وجود سلسل ه مراتب بین محیط خارج و محیط شهری به فضایی ناکارآمد و بیهوده بدل شده اند. هدف از پژوهش حاضر در گام اول شناخت مؤلفه های مؤثر بر کیفیت فضای ورودی شهرها و در گام بعدی اولویت بندی و ارزیابی این مؤلفه ها در محدوده مورد مطالعه است. داده و روش: پژوهش از نوع پیمایشی و با رویکردی توصیفی- تحلیلی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. جامعه ی آماری با توجه به محدودیت های تحقیق، 65 نفر از میان متخصصین معماری و شهرسازی که با محدوده مورد مطالعه آشنا بوده اند؛ انتخاب شدند. در ادامه در قالب مصاحبه ای از آن ها خواسته شد که با مشاهده تصاویر محدوده مورد مطالعه، میزان اثرگذاری متغیر مطرح شده در هر سؤال را در ورودی شمال غربی زیراب به درصد بیان کنند. برای تحلیل از آزمون فریدمن، تحلیل عاملی و آزمون T استفاده شده است. یافته ها: نشان دهنده آن است میانگین کل شاخص های ورودی با کیفیت از منظر متخصصین با مقدار 51 از 100 در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. در همین حال یافته ها نشان داده اند که «نورپردازی در شب» و «حفظ فرم و شکل طبیعی زمین» بالاترین اثر در حفظ کیفیت ورودی شهر را دارند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که باید اهمیت حیات شبانه و زیبایی های شهر، ایجاد حس امینت در شب و همچنین توجه به بستر زمینه و طبیعی زیبای مناطق در برنامه ریزی ها و طراحی های شهری مد نظر قرار گیرد.

طراحی مناسب فضای اتاق خواب در خوابگاه ها از عوامل موثر در حفظ آرامش و موفقیت تحصیلی دانشجویان به شمار می آید. هدف از این پژوهش بررسی معیارهای فیزیکی و تاثیر متقابل آن بر شاخصه های روانشناختی در طراحی اتاق خواب مطلوب خوابگاه های دانشجویی است. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از شیوه پیمایشی از نوع عرضی آن می باشد که هدف این نوع روش مطالعه، نگرش یک جمعیت و ترجیحات استفاده کنندگان است. در این میان 45 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه مازندران که در بین 2 نوع خوابگاه (راهرویی-سوییتی) ساکن بودند، به عنوان جامعه هدف انتخاب و نمونه گیری به روش تصادفی ساده صورت گرفت. روش گرد آوری داده ها با استفاده از نظرسنجی از دانشجویان به کمک بهره گیری از پرسشنامه ای که حاوی چند گروه سوال ( شامل مشخصات کمی : ابعاد و اندازه اتاق، نوع تخت و شرایط آن، تعداد قفسه، گنجه و همچنین معیارهای کیفی : انعطاف پذیری اتاق، حفظ قلمرو شخصی، ازدحام و شلوغی اتاق، احساس راحتی و .. به کار رفته در اتاق خواب فعلی و اتاق خواب ترجیحی) بود، در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری میانگین و Chi-Square به کمک نرم افزارSPSS (v.16) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بررسی ارتباط میان ظرفیت اتاق (تعداد افراد) و به تبع آن رضایت از ابعاد و اندازه با آرامش روانی دانشجویان، نتیجه می شود که آرامش روانی دانشجویان وابسته به بعد فیزیکی اتاق است(05/0>P). به بیان دیگر، بعد فیزیکی اتاق در آرامش دانشجویان تاثیر گذار است. از طرفی می توان گفت که بین آرامش روانی دانشجویانی که در خوابگاه راهرویی زندگی می کنند و دانشجویانی که در خوابگاه سوئیتی زندگی می کنند اختلاف معنادار وجود ندارد (05/0 P>). همچنین یافته ها نشان می دهد که مواردی چون انعطاف پذیری اتاق در احساس آرامش دانشجویان موثر است. با بهره گیری از سرانه کافی به ازای هر دانشجو و رعایت حداقل مساحت مورد نیاز، احساس آرامش و راحتی، حفظ فضای شخصی و تداعی خانه در خوابگاه های دانشجویی حاصل می شود.