جمیله اسمعیلی

آسیب پذیری را می توان نقص ذاتی در ابعاد ویژه محیط شهر دانست که طبق ویژگی های بیولوژیکی و مشخصه های طراحی آن مستعد آسیب است. بررسی ساختار های شهر و ریز پهنه بندی آسیب پذیری آن از منظر پدافندغیرعامل، گامی به سوی چشم انداز آینده شهر ایمن است. مسئله پژوهش حاضر آسیب پذیری در ساختارهای شهری از منظر پدافند غیرعامل ،و رویکرد مورد انتظار، مدل سازی جهت شناسایی این زیرساخت ها است. قلمرو مطالعه حاضر، شهر ایلام در مرکز استان ایلام و به عنوان مرکز پشتیبان جنگ و شهر درگیر جنگ است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است .در این مطالعه شاخص ها در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزن دهی و نقشه های فواصل برای آن ها طراحی و با استفاده از ابزار Inverse Distance Weighting استاندارد سازی شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیب پذیری پدافندی از ابزار FUZZY OVERLAY در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد درمیان شاخص های مورد مطالعه، مراکز انتظامی و انبار با وزن 0.116 و 0.113 به عنوان مهم ترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. دربخش پهنه بندی ساختاری این شهر بیشترین بخش هایی که مورد خطر تهاجم در حمله هوایی قرار داشته و در وضعیت کاملا آسیب پذیر قرار داشتند عبارت اند از : مراکز انبار28/41 ، مراکز مسکونی 29/84 ، مراکز تجاری38/62 ، مراکز اداری32/35 ، پایانه 100 ، مراکز بهداشتی و در مانی 100 ، مذهبی27/18 ،انتظامی 100، آموزشی 28/39 و راه های شریانی شهر38/33. با توجه به نتایج باید گفت که وضعیت شهر ایلام از منظر پدافند غیرعامل بخصوص برای حمله هوایی بسیار نامناسب است و در صورت هرگونه حمله این شهر با مشکل جدی رو به رو خواهد بود.