واکاوی گسست سوژه از دیدگاه ژاک لاکان در نمایشنامه فرادست / فرودست اثر سوزان لوری پارکز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶
442 - 454
بررسی سوژه در گسست در نمایشنامه «فرادست / فرودست » اثر سوزان لوری پارکز نشان می دهد دو برادر سیاه پوست در هیئت سوژه های ناخودآگاه در کشمکش برای کسب قدرت برتر به گونه ایی نمود می یابند که هویت آن ها در نوسان بین دو خویشتن بیرونی و درونی آن ها قرار می گیرد. روابط دوگانه میان آن ها، نمایانگر هویتِ کنشی است که شخصیت واقعی آن ها را در سایه ضمیر ناخودآگاه قرار می دهد. آن ها سوژه های دچار فقدانی هستند که هویت درونی خود را از دست داده اند و برای پرکردن خلاء درونی به ناچار به دیگری رو می آورند. ایده دوگانه خویشتن واقعی یا حقیقی در مفهوم دیگری و بازخورد اجتماعی یا خویشتن بیرونی در نمایشنامه درهم می آمیزد و تجلی گسست شخصیت ها می شود. در این پژوهش، سه بنیان اندیشه لاکان یعنی ساحت خیالی، نمادین، واقع و کاربردپذیری آن ها در نمایشنامه بررسی می شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. نتایج حاکی است که لاکان درک جدایی از مادر و ورود به ساحت نمادین که به صورت فقدان در ذهن کودک نمود می یابد را آغاز گسستگی روان کودک به دو ساحت خودآگاه و ناخوداگاه تعبیر می کند. ازآنجاکه فرآیند هویت مبتنی بر گسست است، گسست و فقدان به عنوان دو مفهوم بنیادی در روانکاوی همواره سوژه را وا می دارند تا در پی پُرکردن خلاء ناشی از نقصان در روان خود باشد. اما از آنجا که این فقدان همیشگی که به صورت میل و اشتیاق درمی آید هرگز پر نمی شود، سوژه را به ناچار به سوی میل های دیگر سوق می دهد اهداف پژوهش: بررسی آرا و اندیشه های ژاک لاکان به تغییرات روانی سوژه در نمایشنامه سوزان لوری پارکز از بُعد ساحت خیال و واقع نگری. بررسی آرا و اندیشه های ژاک لاکان به تغییرات روانی سوژه در نمایشنامه سوزان لوری پارکز از بُعد ساحت نمادین (دیگرانگاری) سؤالات پژوهش: نگاه ژاک لاکان به تغییرات روانی سوژه در نمایشنامه سوزان لوری پارکز از بُعد ساحت خیال و واقع نگری چگونه است؟ نگاه ژاک لاکان به تغییرات روانی سوژه در نمایشنامه سوزان لوری پارکز از بُعد ساحت نمادین چگونه است؟