فرحناز شکری

هدف پژوهش حاضر طراحی، تدوین و هنجاریابی پرسش نامه روش تدریس انعکاسی برای نظام آموزشی ایران در دوره متوسطه بود. روش پژوهش توصیفی از نوع مطالعات روان سنجی، و جامعه آماری پژوهش کلیه معلمان دوره متوسطه کشور بودند. از این میان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، نمونه ای به حجم 657 نفر انتخاب شد. به منظور احراز روایی پرسش نامه از روایی محتوایی و روایی سازه (تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی)، و برای احراز پایایی از روش ضریب همسانی درونی (ضریب آلفای کرانباخ) استفاده شد. به منظور طراحی، تدوین و هنجاریابی چنین پرسش نامه ای، ادبیات مربوط به کنش و روش تدریس انعکاسی که به صورت مقاله و کتاب موجود بود، با دقت تمام مرور شد. در نهایت، تعاریف و مفاهیم روش تدریس انعکاسی به صورت 29 جمله در قالب پرسش نامه روش تدریس انعکاسی طراحی گردید. به منظور بررسی روایی ساختار و تعیین آیتم های پرسش نامه روش تدریس انعکاسی، از تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش تحلیل مولفه اصلی با چرخش واریماکس جهت بررسی میزان تطابق و نام گذاری عوامل استخراج شده استفاده گردید. با استفاده از کلیه مشاهدات (600 = n)، تحلیل عاملی منجر به شناسایی شش عامل با تبیین واریانس 70/55 درصد و شاخص کیسر، مایر، الکین 1/91 درصد، که هر دو از شاخص های تحلیل عاملی خوب هستند، گردید. بر اساس این بارها و همچنین محتوای سؤالات، شش عامل، به ترتیب عامل عملی، عامل شناختی، عامل فراشناختی، عامل یادگیرندگان، عامل انتقادی و عامل اخلاقی تشخیص داده و سپس نام گذاری شد. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی حاکی از برازش مناسب سؤالات با عامل های استخراج شده بود. آلفای کرانباخ برای کل پرسش نامه برابر 90/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که مقیاس روش تدریس انعکاسی، از روایی و پایایی لازم برای شناسایی قابلیت های انعکاسی بودن معلمان در تدریس برخوردار است.