حمیده مصطفوی

رشد اخلاقی هدفی است که همواره در تمامی نظام های آموزشی مورد تأکید است. این مقاله به تحلیل کارکرد نظام آموزشی با محوریت محتوای کتاب های درسی و شیوه تدریس معلمان در رشد اخلاقی اختصاص دارد. روش پژوهش کیفی و برای جمع آوری داده ها از روش تحلیل محتوا و مصاحبه استفاده شد. از بین کلیه کتاب های درسی دوره راهنمایی، کتاب های تعلیمات دینی، فارسی، تعلیمات اجتماعی، تاریخ و علوم (15 مورد) انتخاب و محتوای آن ها تحلیل شد. همچنین با 24 معلم در قائم شهر مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. نتایج نشان داد کتاب های فارسی، تعلیمات دینی و تعلیمات اجتماعی بیشترین توجه را و کتاب های تاریخ و علوم توجه کمتری را به مقوله اخلاق مبذول داشته اند. همچنین، معلمان از روش های معلم محور در کلاس درس استفاده می نمایند و در رشد اخلاقی صرفاً بر الگوبرداری از عامل های مهم جامعه پذیری تأکید می نمایند. به نظر می رسد در آموزش اخلاق نظام آموزش و پرورش باید متناسب با سطح رشد شناختی دانش آموزان نوجوان دوره راهنمایی عمل کند.