مروری بر کیمیای جابری، تولید آهن و فولاد در کتاب البرهان فی أسرار علم المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تاریخ علم دوره ۱۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)
147 - 173
کتاب البرهان فی أسرار علم المیزان تألیف اَیدَمیر بن علی جِلدَکی حاوی شرح کتاب الحدید جابر بن حیان در واکنش ها و طبع آهن، علم الإکسیر و علم المیزان و همچنین شامل توصیف مهمی از تولید تجاری آهن و فولاد است. جلدکی ضمن اقرار به پیروی از جابر، کلام او را غیر برهانی می داند و می کوشد این نقص را جبران کند. او از کیمیاگرانی چون ابوالقاسم عراقی، ابن امیل تمیمی و آپولونیوس تیانی مجعول و ابن ارفع اندلسی نام می برد و با روش رازی در استنزال آهن مخالفت می ورزد و به تشریح سخن جابر در مورد ترازوی طبیعی برای اندازه گیری قدرت مغناطیسی می پردازد. او همچنین توصیفی از ساخت و عملکرد قطب نما ارایه می کند و سپس به توجیه طلسمات و خواص جادویی سنگ ها و گیاهان می پردازد.