نوید وزیری

این نوشتار کتابِ موسیقیِ شمالِ هند از مجموعه کتاب های تجربه ی موسیقی، بازنمود فرهنگ را بازخوانی کرده است و هدف آن نقد کتابِ مدنظر با توجه به دوگانه مباحث فنی موسیقایی و مباحث اجتماعی موسیقایی بوده است. نظر به اینکه این مقاله با ذکر جزئیات به کشف کلیات می پردازد، منطق اجرائی آن قیاسی و اهداف آن تحلیلی، توصیفی و تطبیقی است. تحلیل داده های فنی موسیقایی کتاب فوق با تطبیق برخی مفاهیم موسیقی کلاسیک ایرانی همراه است. نقش ناواژه ها و عنصر بداهه پردازی در روندِ آفرینش موسیقی کلاسیک هندوستانی از موضوعاتِ مورد بررسی و نقد است. جایگاه موسیقی در حیاتِ معنوی هند، تغییرات اجتماعی و البته تأثیرات آن از/بر موسیقی هندوستانی دیگر مبحث این مقاله است. با عنایت به متن کتاب و واکاوی آن می توان دریافت که مقوله جهانی شدگی نه تنها بر حیاتِ اجتماعیِ موسیقی هندوستانی، بلکه بر خودِ صوتِ موسیقایی و مناسباتِ درون صنفی تأثیر داشته است. به نظر می رسد محتویات صوتی راگاها در موسیقی هندوستانیْ فاقد تعریف قطعی و با طیفی از تعاریف مواجه است که قرائت و سابقه ذهنی فردِ موسیقی دان، به انضمام اتمسفر اجرا، در شکل گیری آن تعیین کننده است. تالا که به مقوله زمان بندی موسیقی هندوستانی مرتبط است به مثابه زنجیری است که حلقه های آن را هجاهای کلامی می سازند و صناعتِ نوازندگان سازهای نغمگی، سازهای کوبه ای و رقصنده را به یکدیگر مرتبط می کند.