داوود حسن آبادی

امروز بحث قومیت یکی از موضوعات مهم در ساختارها، مباحث و چالش های سیاسی و امنیتی است. ایران در شمار کشورهای دارای تنوع فراوان قومی است و سرزمین ایران نه تنها در تاریخ گذشته خود بلکه هم اکنون نیز دارای ساختار چند قومی و ترکیبی از گروه های متنوع قومی است. علیرغم تلاش های دولت های مختلف پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای برطرف کرد ن شکاف های مرکز – پیرامون و برطرف کردن محرومیت های مختلف هنوز برخی از این شکاف ها و محرومیت ها مشهود است. لذا هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی تحولات مفهومی ادبیات قومیت در گفتمان مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران. سؤال اصلی مقاله این است که ادبیات قومیت در گفتمان مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران دارای چه تحولات مفهومی بوده است؟ فرضیه ای را که در این مقاله به دنبال تحلیل و بررسی آن هستیم این است که در گفتمان مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران قومیت از محتوای نژادی و جغرافیایی تا حدودی فاصله گرفته و ارزش های دیگری معیار مدیریت کلان و خرد مسئله قومیت قرار گرفته است. روش این مقاله توصیفی – تحلیلی است که در ان با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین موضوع پژوهش پرداخته خواهد شد. نتایج مقاله نشان می دهد که در ادبیات سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی قومیت گرایی نژادی و جغرافیایی جای خود را به امت گرایی اسلامی – ایرانی داده است و مطالبات قومی نیز در صورتی که در این چارچوب باشد در گفتمان مدیریت چاره جویی می شود و در غیر این صورت نوعی سهم خواهی تلقی خواهد شد.

بحران پیشامدی است که به صورت ناگهانی و گاهی فزاینده رخ می دهد و به وضعیتی خطرناک و ناپایدار برای فرد، گروه یا جامعه می انجامد. بحران ها سرچشمه ها و انواع مختلف دارند اما بحران ژئوپلیتیکی عبارت است از منازعه و کشمکش کشورها و گروه های متشکل سیاسی - فضایی و بازیگران سیاسی بر سر کنترل و تصرف یک یا چند ارزش و عامل جغرافیایی. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش متغیرهای جغرافیایی در بحران-های ژئوپلیتیکی ایران. سؤال اصلی مقاله این است که متغیرهای جغرافیایی به ویژه تغییرات آب و هوایی و خشک سالی چه نقشی بحران های ژئوپلیتیکی ایران دارند؟ فرضیه ای را که برای در صدد اثبات صدق و کذب آن هستیم این است که متغیرهای جغرافیایی به ویژه تغییرات آب و هوایی و خشک سالی ازآنجا که باعث نزاع بر سر منابع کمیاب می شوند در بحران های ژئوپلیتیکی ایران نقش دارند. روش این مقاله توصیفی تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از مقالات علمی و پژوهشی و نیز سایر اسناد و مدارک مکتوب و دیجیتال به تحلیل موضوع پژوهش پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می دهد که بحران های ژئوپلیتیکی که بعضاً حاصل تلاش برای تسلط بیشتر بر منابع کمیاب جغرافیایی هستند اغلب به دلیل آن که این منابع در بعضی مناطق دچار بحران طبیعی می شوند به وقوع می پیوندد و بنابراین بحرانی جغرافیایی به بحرانی ژئوپلیتیک تبدیل می شود.