مطالعه و شناختِ موردی جنبه های تصویرسازانه فرش کاشان (دوره ی صفوی و قاجار)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنر و تمدن شرق سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۷
39 - 52
حوزه های تخصصی:
طراحان و بافندگان قالی های کاشان از مضامین مختلفی در خلق آثار خود استفاده کرده اند؛ برخی از این مضامین حوزه ی ادبیات دینی، ملی، بومی و... را در برمی گیرد. هدف پژوهش حاضر، دستیابی به جنبه های تصویرسازانه نقوش به کار رفته در فرش های کاشان است. با توجه به روش آیکونوگرافی، سعی بر آن شده تا با این رویکرد مفاهیم تصویری به کار رفته در فرشِ کاشان به مخاطب منتقل شود. اغلب نقش مایه های به کار رفته در فرش های کاشان با رنگ گزاری های تخت و رنگ های مشابه طبیعت پدید آمده اند. در این میان پرسش هایی را می توان مطرح نمود و به آن ها پاسخ داد؛ 1.چه جنبه های تصویرسازانه ایی در فرش کاشان موجود است؟ 2. مهم ترین عامل تاثیرگذار در به وجود آمدن نقوش به کار رفته در فرش کاشان عصر قاجار چیست؟ پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعاتِ کتابخانه ای (اسنادی) و میدانی (گفت وگوی حضوری با متخصصان و کارشناسان) انجام پذیرفت و نتایج پژوهش نشان داد که با نگاه به نَقش های قالی ها، دو زیر مجموعه از نقش ها قابل تفکیک از یک دیگرند؛ نقش هایی که از طبیعت الهام گرفته اند و نقش مایه هایی که هندسی و تجریدی محض هستند؛ نتایج پژوهش نشان داد که هنر نگارگری بیشترین تأثیرگذاری را روی قالیچه ها داشته است و از تأثیراتی که قالیچه های تصویری از هنر نگارگری گرفته اند، فضاسازی های غیرواقعی و مثالی هستند با این تفاوت که در نقوش فرش ساده سازی و خلاصه شده و گاه ترکیب بندی های آن فرش تغییر کرده است. .