فاطمه سیرتی مهر

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی میان رشته ای است؛ که در سه مرحله ی توصیف، تفسیر و تبیین متون به کمک عواملی چون قدرت، تاریخ، ایدئولوژی و... به تجزیه و تحلیل متون می پردازد تا از لایه های مستتر در متون پرده برداری کند. نورمن فرکلاف، از برجسته ترین اندیشمندان در زمینه ی رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی است. مقاله حاضر، که با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف انجام شده است، شامل بازخوانی داستان قرآنی در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین می باشد که نشان دهنده ی گفتمانی انتقادی و تقابلی میان شخصیت های اصلی داستان و تفاوت سلیقه و ایدئولوژی آن هاست. هدف این مقاله بهره گیری از تحلیل گفتمان برای بازخوانی داستان «گرگ یوسف» اثر احمد بهجت از کتاب «داستان های قصص الحیوان فی القرآن» انتخاب شده است. این پژوهش نشان دهنده ی قابلیت های داستان برای نمایش درون مایه های سیاسی و اجتماعی و نیز نشان دادن مناسبات قدرت در گفتمان های متون ادبی است. هم چنین، این پژوهش نشان می دهد که واکاوی داستان های قرآنی ظرفیت های فراوانی برای بیان گفتمان های حاکم بر جامعه دارد