مهرداد آهنگرکانی

مسئله کمبود آب در ایران با توجه به قرارگیری آن در منطقه خشک و کم آب خاورمیانه و روند نسبتاً سریع افزایش جمعیت شهری و مصرف بی رویه آب، هر روز ابعاد جدی تری به خود می گیرد. این مسئله و همچنین فقدان الگوی مشخص از نحوه و میزان مصرف آب در کشور، استفاده از سیستم های پردازش اطلاعات را در مدیریت منابع آب ضروری می نماید. کاوش قوانین وابستگی می تواند به عنوان یکی از روش های مطلوب جهت بهینه سازی و تحلیل عوامل مؤثر در میزان مصرف آب مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه از کاوش قوانین وابستگی و الگوریتم درخت تصمیم به منظور تحلیل داده های موجود در زمینه مصرف آب شهری محله های شهرستان بابل استفاده شده است. پارامترهای مکانی و اجتماعی- اقتصادی  مانند فاصله از رودخانه بابل رود، فاصله از راه های اصلی، ویلایی یا آپارتمانی بودن، مساحت فضای سبز خانگی،  تعداد واحدهای مسکونی، تراکم جمعیت، درصد پیر یا جوان بودن، متوسط تعداد افراد هر خانواده و مساحت حیاط ساختمان انتخاب شدند. با استفاده از کاوش قوانین وابستگی به کشف ارتباط میان میزان مصرف آب و پارامترهای موردنظر پرداخته شده است. با بهره گیری از یک درخت تصمیم، عوامل مرتبط با مصرف، طبقه بندی و میزان مصرف آب بخشی از مشترکین به عنوان داده های تست پیش بینی شده است. به کمک تعیین نواحی با بیشترین میزان مصرف آب و الگوی مکانی توزیع مصرف آب خانوار، این قوانین ارزیابی شده اند. در این پژوهش پارامترهایی که رابطه عکس یا مستقیم با میزان مصرف آب خانوار دارند و همچنین پارامترهایی که اهمیت بیشتری نسبت به سایر عوامل دارند، مشخص شده اند. با بررسی میزان مصرف آب خانوار، محله های با بیشترین میزان مصرف که محله های ساحلی رودخانه بابلرود هستند، به عنوان محله های پرمصرف شناسایی شده اند. ساختمان ها در این محله ها، ویلایی و دارای تراکم جمعیت پایین تر و مساحت فضای سبز و حیاط بالاتری نسبت به سایر محله ها هستند.  

بیماری سالک، از بیماری های انگلی می باشد که در شمار بیماری های مشترک بین انسان و حیوان قرار می گیرد. این بیماری از شایع ترین فرم بیماری لیشمانیوز است که توسط گونه های مختلف انگل لیشمانیا ایجاد شده و با نیش زدن گونه های مختلف پشه خاکی های ماده عامل فلبوتومینه به انسان، شخص را دچار ابتلا به این بیماری می کند. استان گلستان همواره یکی از کانون های اصلی بروز بیماری سالک در ایران بوده است و به دلیل دارابودن شرایط محیطی و آب و هوایی مساعد، سالانه تعدادی از موارد ابتلا به این بیماری در این استان گزارش می گردد. هدف اساسی این تحقیق تحلیل سالانه توزیع مکانی-زمانی بیماری سالک، بررسی تأثیر عوامل محیطی و آب و هوایی با بروز بیماری و در نهایت ارائه مدلی جهت تهیه نقشه پیش بینی و آسیب پذیری بیماری طی دوره آماری 1392 تا 1394 در سطح دهستان های استان گلستان می باشد. به منظور بررسی ارتباط میان بروز بیماری سالک با متغیرهای محیطی و آب و هوایی و همچنین بررسی وجود خودهمبستگی مکانی میان موارد بروز بیماری، تحلیل های آماری و مکان-آماری به کار گرفته شده اند. جهت مدل سازی بیماری، الگوریتم شبکه عصبی پرسپترون چندلایه مورد استفاده قرار گرفت. به منظور ارزیابی دقت مدل بدست آمده، معیارهایی همچون RMSE ، MAPE و AUC استفاده گردیدند و همچنین جهت تعیین مؤثرترین متغیرها در مدلسازی بیماری، آنالیز حساسیت اجرا شده است. معیارهای ارزیابی گویای این حقیقت بودند که مدل به دست آمده قدرت تشخیص قابل قبولی در پیش بینی بروز بیماری در سطح دهستان های استان گلستان دارد (RMSE1392 = 0.019, RMSE1393 = 0.013, RMSE1394 = 0.017, MAPE1392 = 1.43, MAPE1393 = 1.34, MAPE1394 = 1.40, AUC1392 = 0.846, AUC1393 = 0.873, AUC1394 = 0.859) . همچنین آنالیز حساسیت نشان داد که متغیرهای پوشش گیاهی و متوسط رطوبت هوا مهمترین عوامل در تهیه نقشه پیش بینی و آسیب پذیری توزیع مکانی بیماری سالک در استان گلستان می باشند.