معصومه رفیعی

در این تحقیق به تحلیل موانع شکل گیری پیوند های روستایی – شهری در  نواحی پیرامون کلانشهر تهران پرداخته شده است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و براساس هدف کاربردی و از نظر روش میدانی است. جامعه آماری شامل 46 روستای بخش مرکزی شهریار بوده که حجم نمونه کالبدی برابر با 13 روستا و نمونه انسانی برابر با 381 نفر انتخاب شده است. نتایج نشان داد جریانات خدمات آموزشی و خدمات بهداشتی درمانی بصورت سلسله مراتبی و  سایر جریانات بصورت قطبی می باشند و جز جریان مردم و محصول سایر جریانات یکسویه می یاشند. در بین عوامل متاثر از محیط و نظام اسکان، دسترسی به خدمات زیر بنایی به عنوان یکی از موانع شکل گیری پیوندهای روستا-شهری روستاهای مورد مطالعه و شهر شهریار شناخته شد. در بررسی موانع متاثر از نظام اجتماعی – اقتصادی به کیفیت خدمات، نظام سیاست گذاری کارآمد، وجود مراکز پشتیبان تولید و کیفیت ارایه خدمات آن، وجود مراکز فرآوری صنعتی محصولات و وجود تولید تجاری در ناحیه روستایی پرداخته شد. تمام این عوامل در سطح معناداری کمتر از 5 درصد و حد بالا و پایین منفی بعنوان موانع شناخته شدند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت: تحقق پیوندهای روستایی – شهری  در نظام یکپارچه روستایی – شهری امکان پذیر است، در این نظام نقش پذیری روستاها و شهرها، وابسته به به شرایط و منابع محیط و تا زیاد متاثر از اصلاحات ساختاری در نظام اجتماعی – اقتصادی است. در این بین، نقش نظام سیاستگذاری کلیدی تر است.

هدف پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی شاخص های پایداری گردشگری در روستاهای هدف گردشگری شهرستان طالقان می باشد. در این راستا این پژوهش با روش توصیفی andndash;تحلیلی بر آن است با استفاده از روش های تحلیل تصمیم گیری چند معیاره فازی-تاپسیس FTOPSIS)) و تدوین پرسشنامه به تحلیل شاخص های پایداری گردشگری در نواحی مورد بررسی بپردازد. روستاهای مورد مطالعه شامل 11 روستا، (بزج، دیزان، فشندک، گلیرد، گوران، حسن جون، جوستان، کرکبود، سوهان، وشته، زیدشت)، در شهر طالقان می باشند. نمونه مورد بررسی به طور تصادفی در هر روستا 2 نفر شورا برای نظرسنجی و دستیابی به هدف تحقیق انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بعد اقتصادی شاخص(میزان توزیع درآمد برای منطقه)، و در بعد اجتماعی شاخص (ارتقا رفاه اجتماعی برای اقلیت های قومی و مذهبی از طریق گردشگری)، و در بعد سیاسی شاخص (حمایت و پشتیبانی از فناوری هایی چون ITو ICTبرای ارتقا و توسعه گردشگریو گسترش اقدامات در جهت اتصال امکانات و زیرساخت های گردشگری منطقه با شبکه نوین فناوری جهانی)، و در بعد تکنولوژیکی شاخص (گسترش اقدامات در جهت اتصال امکانات و زیرساخت های گردشگری منطقه با شبکه نوین فناوری جهانی)، و در بعد اکولوژیکی نیز شاخص (ارتقای گردشگری در منطقه متقابلاً به حفاظت از محیط زیست و پاکی محیط) حائز کمترین وزن ها در وزن های حداقل، میانگین و حداکثر فازی ()و همچنین شاخص میزان تقاضا برای گردشگری در منطقهو ایجاد موجبات سلامتی و ایمنی اجتماعی در منطقه و رشد سیاست های تسهیل کننده و تشویقی برای مقامات و مسئولان منطقه در راستای ارتقا و تشویق گردشگری از سوی نهادهای مرکزی و شاخص حمایت و پشتیبانی از فناوری هایی چون ITو ICTبرای ارتقا و توسعه گردشگریو توسعه گردشگری و رشد میزان استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر(بادی- خورشیدی و ...) به جای منابع تجدید ناپذیر مانند سوخت های فسیلی و غیره باشناسE24 حائز بیشترین وزن ها در وزن های حداقل، میانگین و حداکثر فازی (????????)، شاخص شده است.

امروزه اکوتوریسم طبیعی نه تنها به عنوان منبع درآمدی بی پایان، بلکه در جایگاه مدل توسعه ای پایدار بیش از پیش اهمیت یافته است. مقاله حاضر با تکیه بر فرآیند برنامه ریزی راهبردی، با هدف اساسی شناسایی و اولویت بندی راهبردهای مناسب گردشگری طبیعی روستای قلعه قافه پایین تدوین شده است. طبیعت بکر و فوق العاده کوهستان و پیشینه تاریخی این منطقه، قلعه قافه پایین را به روستایی بسیار توانمند به لحاظ گردشگری روستایی تبدیل کرده است. لیکن این روستا فاقد امکانات و تجهیزات رفاهی لازم جهت اسکان گردشگران و نیز فاقد توانایی های تبلیغاتی مناسب به منظور جذب گردشگران است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و مشاهدات نگارندگان از منطقه مورد مطالعه بوده است. تجریه و تحلیل بر مبنای الگوی تحلیل SWOT استوار بوده که در نهایت به ارائه راهبردهای چهارگانه منجر گردیده است. با به دست آمدن راهبردهای چهارگانه و با استفاده از ماتریس عوامل داخلی و خارجی موقعیت راهبردی گردشگری روستای قلعه قافه پایین در شهرستان مینودشت تعیین گردیده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که راهبردهای تهاجمی-توسعه، مناسبترین روش مدیریت فعالیتها و عملکردهاست و نیز با استفاده از ماتریس برنامه ریزی راهبردی، بهترین راهبردهای تهاجمی-توسعه در قالب نتیجه گیری و پیشنهادهای کاربردی ارائه گردید.